Opublikowane 24.05.2021
Słowa kluczowe
- epistemiczne układy odniesienia,
- nośniki epistemicznych układów odniesienia,
- mocne i słabe warunki sine qua non naukowości,
- materialne i formalne warunki sine qua non naukowości
Jak cytować
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
Niniejszy artykuł wyjaśnia, dlaczego omawiane do tej pory epistemiczne układy odniesienia nigdy nie pełniły roli kryterium demarkacji. Wyjaśnia się tam również, dlaczego epistemiczne układy odniesienia — mimo tego, że są jedynie warunkami koniecznymi naukowości — pełnią w nauce tak istotną rolę. Historia filozofii nauki pokazuje, że sformułowano wiele koniecznych warunków naukowości. Pojawia się zatem pytanie o to, czy epistemiczne układy odniesienia pod jakimiś istotnymi względami różnią się od innych warunków koniecznych. Aby odpowiedzieć na to pytanie, wprowadzono dwie dystynkcje: mocne i słabe oraz materialne i formalne warunki sine qua non. W artykule zastanawiano się również nad sensownością oddzielania epistemicznych układów odniesienia od programów badawczych i paradygmatów. Na pierwszy rzut oka epistemiczne układy odniesienia mogą być składnikami Popperowskich metafizycznych programów badawczych i twardych rdzeni Lakatosowskich programów badawczych, pełniąc w tych ostatnich rolę mocnych zasad heurystycznych, kierujących badaniami naukowymi. Można też próbować umieszczać je w Kuhnowskich macierzach dyscyplinarnych, gdzie mogą funkcjonować jako składniki wartości lub modeli ontologicznych. Jednak najlepszymi kandydatami na nośniki epistemicznych układów odniesienia są Feyerabendowskie interpretacje naturalne i Lakatosowskie podstawowe sądy wartościujące.
Pobrania
Bibliografia
- Behe Michael J., Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, przeł. Dariusz Sagan, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Behe Michael J., „Filozoficzne zarzuty stawiane hipotezie inteligentnego projektu: odpowiedź na krytykę”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 115-139, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2004.t.1/art.02.pdf (03.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Behe Michael J., „Nieredukowalna złożoność: problem dla ewolucjonizmu darwinowskiego”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 67-96, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2005-2006.t.2-3/art.01.pdf (12.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Borczyk Bartosz, Chmielewski Adam, Elżanowski Andrzej, Jodkowski Kazimierz, Leszczyński Damian, Lukierski Jerzy, Nysler Łukasz i Pawłowski Bogusław, „Dyskusja”, w: Leszczyński (red.), Ewolucja, filozofia, religia…, s. 155-172, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Dyskusja.o.Darwinie.pdf (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Boudry Maarten, Blancke Stefaan, and Braeckman Johan, „How Not to Attack Intelligent Design Creationism: Philosophical Misconceptions About Methodological Naturalism”, Foundations of Science 2010, vol. 15, no. 3, s. 227-244, https://biblio.ugent.be/publication/956838/file/6828796.pdf (01.10.2017).
Zobacz w Google Scholar - Brand Leonard, „Naturalizm i jego rola w nauce”, przeł. Paulina Korzeniewska-Nowakowska, Filozoficzne Aspekty Genezy 2016, t. 13, s. 49-74, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2016.t.13/art.11.pdf (02.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bugajak Grzegorz, „Adekwatność tezy o rozdzielności płaszczyzn poznawczych. Głos w imieniu mieszkańców «opancerzonego bunkra»”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 173-190, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bugajak_Adekwatnosc.tezy.o.rozdzielnosci.plaszczyzn.poznawczych.pdf (10.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bugajak Grzegorz i Tomczyk Jacek (red.), Kontrowersje wokół początków człowieka, Księgarnia św. Jacka, Katowice 2007.
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Darwinizm i koncepcja wieloświata a religijne wyjaśnienie racjonalnego porządku i poznawalności przyrody”, Zagadnienia Naukoznawstwa 2012, nr 3 (193) s. 185-204, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bylica_Darwinizm.i.koncepcja.wieloswiata.pdf (04.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Główne założenia i problemy teizmu naturalistycznego w sprawie relacji sfery nadprzyrodzonej i świata przyrodniczego”, w: DYK (red.), Sozologia systemowa. Tom IV…, s. 55-95, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bylica_Glowne.zalozenia.teizmu.naturalistycznego.pdf (21.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Kazimierza Jodkowskiego koncepcja epistemicznych układów odniesienia a teizm naturalistyczny Johna Polkinghorne’a”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 191-211, http://tiny.pl/g8h4z (18.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Konflikt między teizmem i nauką bazującą na naturalizmie — w ujęciu Phillipa E. Johnsona”, Zagadnienia Naukoznawstwa 2003, nr 3-4, s. 227-238, http://tiny.pl/xh894 (02.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Naturalizm metodologiczny jako warunek naukowości w kontekście relacji nauki i religii”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2004, R. 13, nr 3 (51), s. 163-175, http://tiny.pl/xh8g4 (01.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Nauka światopoglądowo neutralna?”, Fronda 2012, nr 63, s. 67-80, http://tiny.pl/gkfxr (28.12.2017).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Spór o naukowość teorii inteligentnego projektu”, w: Jodkowski (red.), Teoria inteligentnego projektu…, s. 51-78.
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Testowalność teorii inteligentnego projektu”, Filozofia Nauki 2003, R. XI, nr 2(42), s. 41-49, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bylica_Testowalnosc.teorii.ID.pdf (04.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, Współczesny teizm naturalistyczny z punktu widzenia modelu poziomów analizy. Problem działania sfery nadnaturalnej w przyrodzie, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 7, Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2016, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bylica_Wspolczesny.teizm.naturalistyczny.pdf (16.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, „Zaburzenia dysocjacyjne czy opętanie przez Szatana. Historyczno-metodologiczna analiza stosunku psychiatrii do problemu opętań”, w: ZON (red.), Pogranicza nauki…, s. 209-225, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bylica_Zaburzenia.dysocjacyjne.pdf (01.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, Jodkowski Kazimierz, Kilian Krzysztof J. i Sagan Dariusz, „Dyskusja nad artykułem Adama Groblera, «Słabości eksplanacyjne teorii inteligentnego projektu»”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2013, t. 10, s. 17-63, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2013.t.10/art.14.pdf (13.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, Kilian Krzysztof J. i Sagan Dariusz, „Wstęp”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 11-33.
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, Kilian Krzysztof J., Piotrowski Robert i Sagan Dariusz (red.), Filozofia — nauka — religia. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Jodkowskiemu z okazji 40-lecia pracy naukowej, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Filozofia.nauka.religia.pdf (17.03.2017).
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, and Sagan Dariusz, „God, Design, and Naturalism: Implications of Methodological Naturalism in Science for Science-Religion Relation”, Pensamiento 2008, vol. 64, núm. 242, s. 621-638, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Bylica.Sagan_God.Design.and.Naturalism.pdf (31.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Cenian Adam, „Wiara w naukę — jej podstawy, założenia, mocne i słabe strony kultu”, wystąpienie na Konferencji Chrześcijańskiego Forum Pracowników Nauki: Nauka — Etyka — Wiara, Rydzyna 30.05-02.06.2013, s. 151-159, http://www.chfpn.pl/files/?id_plik=508 (12.03.2018).
Zobacz w Google Scholar - Chaberek Michał OP, „Neodarwinizm skończy jak marksizm. Rozmowa z Jay’em W. Richardsem”, Fronda 2012, nr 63, s. 43-47.
Zobacz w Google Scholar - Coyne Jerry A., „Nowa fala fanatyzmu w nauce”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 49-53, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2004.t.1/art.01.pdf (02.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Crombie Alistair Cameron (ed.), Scientific Change: Historical Studies in the Intellectual, Social and Technical Conditions for Scientific Discovery and Technical Invention, from Antiquity to the Present, Symposium on the History of Science, University of Oxford 9-15 July 1961, Heinemann, London 1963.
Zobacz w Google Scholar - Dawkins Richard, Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, przeł. Antoni Hoffman, Biblioteka Myśli Współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar - De Duve Christian, „The Beginning of Life on Earth”, American Scientist 1995, vol. 83, s. 428-437, http://pratclif.com/memes/deduve-begin-life1.html (07.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Delfino Robert A., „Naturalizm metodologiczny i ewolucja”, przeł. Rafał Lizut, w: JAROSZYŃSKI (red.), Ewolucjonizm czy kreacjonizm…, s. 137-156.
Zobacz w Google Scholar - Delfino Robert A., „Replacing Methodological Naturalism”, Metanexus 24 May 2007, http://www.metanexus.net/essay/replacing-methodological-naturalism (05.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Dembski William A., Intelligent Design: The Bridge between Science and Theology, InterVarsity Press, Downers Grove, Illinois 1999.
Zobacz w Google Scholar - Dembski William A., „Odmiany naturalizmu. Czy któraś forma naturalizmu jest zgodna z teorią inteligentnego projektu?”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2005, R. 13, nr 1-2, s. 45-54, http://tiny.pl/xhkg8 (05.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Dembski William A., The Design Revolution: Answering the Toughest Questions about Intelligent Design, InterVarsity Press, Downers Grove, Illinois 2004.
Zobacz w Google Scholar - De Vries Paul, „Naturalizm w naukach przyrodniczych. Perspektywa chrześcijańska”, przeł. Radosław Plato, Filozoficzne Aspekty Genezy 2011, t. 8, s. 121-135, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2011.t.8/art.08.pdf (22.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Dębowski Józef i Starzyńska-Kościuszko Ewa (red.), Nauka. Racjonalność. Realizm. Między filozofią przyrody a filozofią nauki i socjologią wiedzy, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2013.
Zobacz w Google Scholar - Discovery Institute, „Falsyfikowalność teorii inteligentnego projektu”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2005, nr 11-12A (200-201), s. 455-457, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Discovery.Institute_Falsyfikowalnosc.teorii.ID.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Dyk Wiesław (red.), Sozologia systemowa. Tom IV. Biosfera. Człowiek i jego środowisko w aspekcie przyrodniczym, filozoficznym i teologicznym, Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i studia, t. 824, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2012.
Zobacz w Google Scholar - Dyk Wiesław (red.), Sozologia systemowa. Tom V. Ekosfera. Człowiek i jego środowisko w aspekcie przyrodniczym, filozoficznym i teologicznym, Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i studia, t. 877, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2013.
Zobacz w Google Scholar - Edis Taner, „Dlaczego «teoria inteligentnego projektu» jest bardziej interesująca niż tradycyjny kreacjonizm”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2007/2008, t. 6/7, s. 81-93, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2007-2008.t.4-5/art.08.pdf (04.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Eldredge Niles, The Monkey Business: A Scientist Looks at Creationism, Washington Square Press, New York 1982.
Zobacz w Google Scholar - Eldredge Niles, The Triumph of Evolution and the Failure of Creationism, W.H. Freeman and Company, New York 2001.
Zobacz w Google Scholar - Elsberry Wesley R., „«Tańczący z Popperem». Dembski o sprawdzalności”, przeł. Joanna Popek, Filozoficzne Aspekty Genezy 2011, t. 8, s. 179-188, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2011.t.8/art.03.pdf (24.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Feyerabend Paul K., „Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge”, w: Radner and Winokur (eds.), Analyses of Theories and Methods…, s. 17-130.
Zobacz w Google Scholar - Feyerabend Paul K., Jak być dobrym empirystą, przeł. Krystyna Zamiara, PWN, Warszawa 1979.
Zobacz w Google Scholar - Feyerabend Paul K., „Ku pocieszeniu specjalisty”, w: Feyerabend, Jak być dobrym empirystą…, s. 200-250.
Zobacz w Google Scholar - Feyerabend Paul K., Przeciw metodzie, przeł. Stefan Wiertlewski, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1996.
Zobacz w Google Scholar - Feyerabend Paul K., „Realizm i instrumentalizm. Uwagi o logice potwierdzania przez fakty”, w: Feyerabend, Jak być dobrym empirystą…, s. 152-193.
Zobacz w Google Scholar - Feyerabend Paul K., Zabijanie czasu, przeł. Tomasz Bieroń, Wydawnictwo Znak, Kraków 1996.
Zobacz w Google Scholar - Frank Phillip G., The Validation of Scientific Theories, The Beacon Press, Boston 1956.
Zobacz w Google Scholar - Frank Phillip G., „The Variety of Reasons for the Acceptance of Scientific Theories”, w: FRANK, The Validation of Scientific Theories…, s. 3-28.
Zobacz w Google Scholar - Gazda Małgorzata, „Stephena C. Meyera argument na rzecz projektu w przyrodzie a warunek Jodkowskiego”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2015, t. 12, s. 287-301, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2015.t.12/art.13.pdf (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Gordon Bruce L., „W obronie uniformitaryzmu”, przeł. Agnieszka Biesiadecka, Dorota Brylla, Małgorzata Gazda, Grzegorz Malec, Radosław Plato, Maciej Powąska, Alicja Ratajczak i Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 133-149, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2014.t.11/art.05.pdf (12.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Harold Franklin M., The Way of the Cell: Molecules, Organisms, and the Order of Life, Oxford University Press, Oxford 2001.
Zobacz w Google Scholar - Heller Michał, Nowa fizyka i nowa teologia, Biblos, Tarnów 1992.
Zobacz w Google Scholar - Heller Michał, Sens życia i sens Wszechświata. Studia z teologii współczesnej, Biblos, Tarnów 2002.
Zobacz w Google Scholar - Hoffman Antoni, „Wstęp”, w: Dawkins, Ślepy zegarmistrz…, s. 5-10.
Zobacz w Google Scholar - Janeczek Stanisław, Starościc Anna, Dąbek Dariusz i Herda Justyna (red.), Filozofia przyrody, Dydaktyka Filozofii, t. III, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2013.
Zobacz w Google Scholar - Jaroszyński Piotr (red.), Ewolucjonizm czy kreacjonizm, Przyszłość Cywilizacji Zachodu, Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, Lublin 2008.
Zobacz w Google Scholar - Javorská Andrea, Kocinová Lenka i Wagnerová Simona (eds.), (META) FILOZOFIA — PRAX. Zborník vedeckých príspevkov, Bratislava 2016.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Antynaturalizm teorii inteligentnego projektu”, Roczniki Filozoficzne 2006, t. 54, nr 2, s. 63-76, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Antynaturalizm.teorii.ID.pdf (09.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Curriculum Vitae”, http://tiny.pl/gkfxf (03.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Darwinowska teoria ewolucji jako teoria filozoficzna” w: Konstańczak i Turowski (red.), Filozofia jako mądrość bycia…, s. 17-23, http://tiny.pl/q3m56 (11.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Dlaczego kreacjonizm jest pseudonauką?”, w: Zon (red.), Pogranicza nauki…, s. 317-323, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Dlaczego.kreacjonizm.jest.pseudonauka.pdf (31.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Epistemiczne układy odniesienia i «warunek Jodkowskiego»”, w: Latawiec i Bugajak (red.), Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy…, s. 108-123, http://tiny.pl/g28sn (11.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Epistemiczny układ odniesienia teorii inteligentnego projektu”, Filozofia Nauki 2006, nr 1 (53), s. 95-105, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Inne.teksty/Jodkowski_Epistemiczny.uklad.odniesienia.teorii.ID.pdf (98.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Eskapizm teologii i filozofii katolickiej w sprawie «nauka a religia»”, Na Początku… 2005, nr 7-8 (196-197), s. 261-284, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Eskapizm.teologii.i.filozofii.katolickiej.pdf (18.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Falsyfikacjonizm a wzrost wiedzy”, Annales UMCS 1977, Sec. I, Philosophia-Sociologia, vol. 2, s. 255-272.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Kłopoty teistycznego ewolucjonizmu”, w: Bugajak i Tomczyk (red.), Kontrowersje wokół początków człowieka…, s. 209-224, http://tiny.pl/xhkgl (31.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Konflikt nauka-religia a teoria inteligentnego projektu”, w: Jodkowski (red.), Teoria inteligentnego projektu…, s. 145-180.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz,, „Kreacjoniści przed sądem. Aspekty filozoficzne «małpich procesów»”, w: Michalczenia, Mizińska i Ossowska (red.), Poszukiwania filozoficzne. Tom I…, s. 175-198, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Kreacjonisci.przed.sadem.Aspekty.filozoficzne.malpich.procesow.pdf (02.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Kreacjonizm młodej Ziemi a koncepcja Big Bangu. Poglądy Johna Hartnetta z konstruktywistycznej i eksternalistycznej perspektywy”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2015, t. 12, s. 37-79, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2015.t.12/art.12.pdf (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Metafizyczne opowieści nauki jako fundament pluralizmu naukowego”, w: Johnson, Wielka metafizyczna opowieść nauki…, s. 74-85, http://tiny.pl/q3m5p (13.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Metodologiczne aspekty kontrowersji ewolucjonizm-kreacjonizm, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 35, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Naturalizm ewolucjonizmu a wiara religijna. Przypadek Darwina”, Przegląd Religioznawczy 1999, nr 1 (191), s. 17-34, http://tiny.pl/q3m5c (15.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Nienaukowy fundament nauki”, w: PIETRZAK (red.), Granice nauki…, s. 59-108, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Nienaukowy.fundament.nauki.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Przedmowa”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 5-6, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2004.t.1/art.09.pdf (02.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Racjonalność Kopernika i Darwina. Polemika z drem Eugeniuszem Moczydłowskim”, Na Początku… 2003, nr 11-12A (174-175), s. 433-448, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Racjonalnosc.Kopernika.i.Darwina.pdf (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Rozpoznawanie genezy: istota sporu ewolucjonizm-kreacjonizm”, Roczniki Filozoficzne 2002, t. 50, z. 3, s. 187-198, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Rozpoznawanie.genezy.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Ruch kreacjonistyczny jest elementem pluralizmu naukowego”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2001, R. X, nr 1 (37), s. 241-253, http://tiny.pl/gdw95 (02.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Podstawowe pojęcia i poglądy, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2007, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Spor.ewolucjonizmu.z.kreacjonizmem.pdf (19.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz (red.), Teoria inteligentnego projektu — nowe rozumienie naukowości?, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 2, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2007, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_red._Teoria.ID.nowe.rozumienie.naukowosci.pdf (20.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Twarde jądro ewolucjonizmu”, Roczniki Filozoficzne 2003, t. 51, z. 3, s. 77-117, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Twarde.jadro.ewolucjonizmu.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Uczony w ciemnym budynku. Na marginesie metafory Elżbiety Kałuszyńskiej”, w: Dębowski i Starzyńska-Kościuszko (red.), Nauka. Racjonalność. Realizm…, s. 55-67, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Uczony.w.ciemnym.budynku.pdf (14.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „W poszukiwaniu twardego jądra ewolucjonizmu”, Filozofia Nauki 2001, nr 2 (34), s. 7-18, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_W.poszukiwaniu.twardego.jadra.ewolucjonizmu.pdf (15.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Wspólnoty uczonych, paradygmaty i rewolucje naukowe, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 22, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1990.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, „Zasadnicza nierozstrzygalność sporu ewolucjonizm-kreacjonizm”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2012, nr 3 (83), s. 201-222, http://tiny.pl/gkfxn (18.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz i Kilian Krzysztof J., „Feyerabendowskie rozwiązanie problemu psychofizycznego”, w: Dyk (red.), Sozologia systemowa. Tom V…, s. 61-76, http://tiny.pl/gqkds (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Johnson Phillip E., „Co to jest darwinizm?”, przeł. Kazimierz Jodkowski, Na Początku… 2000, nr 7 (131-132), s. 197-211, http://apologetyka.com/ptkr/artykuly/PEJohnson3 (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Johnson Phillip E., Wielka metafizyczna opowieść nauki (z posłowiem Kazimierza Jodkowskiego), przeł. Piotr Bylica, Archiwum Na Początku…, z. 13, Polskie Towarzystwo Kreacjonistyczne, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Kenyon Dean H., „Kreacjonistyczne ujęcie pochodzenia życia”, przeł. Kazimierz Jodkowski, w: Jodkowski, Metodologiczne aspekty…, s. 482-495.
Zobacz w Google Scholar - Kilian Krzysztof J., „Filozofické podmienky sine qua non vedeckosti”, w: Javorská, Kocinová i Wagnerová (eds.), (META) FILOZOFIA — PRAX…, s. 186-193.
Zobacz w Google Scholar - Kilian Krzysztof J., „Filozoficzne podstawy nauki”, Sofia. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich 2015, vol. 15, s. 69-85, http://www.sofia.sfks.org.pl/05_Sofia_Vol_15_Kilian.pdf (04.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Kilian Krzysztof. J., „Geneza idei epistemicznych układów odniesienia i ich odmiany”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2017, t. 14, s. 1-54, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2017.t.14/art.05.pdf (08.04.2018).
Zobacz w Google Scholar - Kilian Krzysztof J., Poglądy filozoficzne Paula K. Feyerabenda. Część I. Program metodologiczny, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2014.
Zobacz w Google Scholar - Kojonen Erkki V.R., „Methodological Naturalism and the Truth Seeking Objection”, International Journal for Philosophy of Religion 2016, vol. 79, no. 3, s. 1-26, http://tiny.pl/gkfxk (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Konstańczak Stefan i Turowski Tomasz (red.), Filozofia jako mądrość bycia. Profesorowi Krzysztofowi Kaszyńskiemu w darze z okazji 70. urodzin, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009.
Zobacz w Google Scholar - Koterski Artur, Falsyfikacjonistyczne kryteria demarkacji w XX-wiecznej filozofii nauki, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
Zobacz w Google Scholar - Koterski Artur, „«Ostateczna» ocena demarkacjonizmu”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 309-317.
Zobacz w Google Scholar - Koterski Artur, Weryfikacjonistyczne kryteria demarkacji w filozofii nauki Koła Wiedeńskiego, Centrum Nauki Języka Angielskiego Metodą Allana, Akces, Poznań 2002.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., Droga po Strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970-1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej Struktury rewolucji naukowych, James Conant i John Haugeland (wyd.), przeł. Stefan Amsterdamski, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, przeł. Stefan Amsterdamski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., „Odpowiedź moim krytykom”, w: Kuhn, Droga po Strukturze…, s. 117-162.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., „Raz jeszcze o paradygmatach”, w: Kuhn, Dwa bieguny…, s. 406-439.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., Struktura rewolucji naukowych, przeł. Helena Ostromęcka i Justyna Nowotniak, Aletheia, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., „The Function of Dogma in Scientific Research”, w: CROMBIE (ed.), Scientific Change…, s. 347-369.
Zobacz w Google Scholar - Lakatos Imre, „Falsyfikacja a metodologia naukowych programów badawczych”, w: Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych…, s. 3-169.
Zobacz w Google Scholar - Lakatos Imre, „Historia nauki a jej racjonalne rekonstrukcje”, w: Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych…, s. 170-234.
Zobacz w Google Scholar - Lakatos Imre, Pisma z filozofii nauk empirycznych, przeł. Wojciech Sady, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar - Latawiec Anna i Bugajak Grzegorz (red.), Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy obrazu świata 7, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Leszczyński Damian (red.), Ewolucja, filozofia, religia, Lectiones & Acroases Philosophicae 2010, vol. III.
Zobacz w Google Scholar - López Mario A., „Projekt jako kryterium demarkacji”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2016, t. 13, s. 75-100, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2016.t.13/art.12.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Meyer Stephen C., „DNA a pochodzenie życia. Informacja, specyfikacja i wyjaśnienie”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 133-215, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2005-2006.t.2-3/art.12.pdf (31.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Meyer Stephen C., „The Use and Abuse of Philosophy of Science: A Response to Moreland”, Perspectives on Science and Christian Faith 1994, vol. 46, no. 1, s. 19-21, http://www.asa3.org/ASA/PSCF/1994/PSCF3-94Meyer.html (14.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Michalczenia Jakub, Mizińska Jadwiga i Ossowska Katarzyna (red.), Poszukiwania filozoficzne. Tom I: Nauka, Prawda. Panu Profesorowi Józefowi Dębowskiemu w darze, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2014.
Zobacz w Google Scholar - Nagel Thomas, „Public Education and Intelligent Design”, Philosophy & Public Affairs 2008, vol. 36, no. 2, s. 187-205.
Zobacz w Google Scholar - O’Connor Robert C., „Nauka przed sądem: analiza racjonalności naturalizmu metodologicznego”, przeł. Joanna Popek i Grzegorz Rogula, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 95-131, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2014.t.11/art.04.pdf (21.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Parascandalo Renato and HÖSLE Vittorio, „Three Interviews with Paul K. Feyerabend”, Teleos: A Quarterly Journal of Critical Thought 1995, no. 102, s. 115-148.
Zobacz w Google Scholar - Pennock Robert T., „Bóg w lukach wiedzy: argument z niewiedzy i ograniczenia naturalizmu metodologicznego”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 155-185, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2012.t.9/art.04.pdf (03.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Pennock Robert T., „Creationism and Intelligent Design”, Annual Review of Genomics and Human Genetics 2003, vol. 4, s. 143-163, http://bio.classes.ucsc.edu/bio175/Other/Pennock_2003.pdf (19.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Perakh Mark, „Nieredukowalna sprzeczność”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 71-113, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2004.t.1/art.04.pdf (28.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Petrich Loren, „Artefakty zwierzęce i pozaziemskie — inteligentnie zaprojektowane?”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2009/2010, t. 6/7, s. 139-153, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2009-2010.t.6-7/art.06.pdf (25.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Pietrzak Zbigniew (red.), Granice nauki, Lectiones & Acroases Philosophicae 2013, vol. VI, nr 1.
Zobacz w Google Scholar - Pigliucci Massimo, Tales of the Rational: Skeptical Essays About Nature and Science, Freethought Press, Atlanta, Georgia 2000.
Zobacz w Google Scholar - Piotrowski Robert, „Kazimierz Jodkowski, Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Podstawowe pojęcia i poglądy, Megas, Warszawa 2007 (Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1), ss. 260”, Społeczeństwo. Studia. Prace badawcze. Dokumenty z zakresu społecznej nauki Kościoła 2010, R. XX (XVI), nr 1, s. 169-172, http://tiny.pl/g8hnq (15.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Platon, Eutyfron, przeł. Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
Zobacz w Google Scholar - Polanyi Michael, „The Republic of Science: Its Political and Economic Theory”, Minerva 2000, vol. 38, s. 1-32 (przedruk z: „Minerva” 1962, vol. 1, s. 54-73).
Zobacz w Google Scholar - Popper Karl R., Logika odkrycia naukowego, przeł. Urszula Niklas, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa 1979.
Zobacz w Google Scholar - Popper Karl R., Nieustanne poszukiwania. Autobiografia intelektualna, przeł. Adam Chmielewski, Wydawnictwo Znak, Kraków 1997.
Zobacz w Google Scholar - Popper Karl. R., Quantum Theory and the Schism in Physics: From the Postscript to the Logic of Scientific Discovery, ed. W.W. Bartley III, Rowman and Littlefield, Totowa, New Jersey 1982.
Zobacz w Google Scholar - Popper Karl R., „Wiedza hipotetyczna. Moje rozwiązanie problemu indukcji”, w: Popper, Wiedza obiektywna…, s. 9-49.
Zobacz w Google Scholar - Popper Karl R., Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, przeł. Adam Chmielewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Zobacz w Google Scholar - Provine William B., „Projekt? Tak! Ale czy inteligentny?”, przeł. Sławomir Piechaczek, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 223-224, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2005-2006.t.2-3/art.10.pdf (12.03.2018).
Zobacz w Google Scholar - Radner Michael and Winokur Stephen (eds.), Analyses of Theories and Methods of Physics and Psychology, Minnesota Studies in the Philosophy of Science 1970.
Zobacz w Google Scholar - Ratzsch Del, Science & Its Limits: The Natural Sciences in Christian Perspective, InterVarsity Press, Downers Grove, Illinois 2000.
Zobacz w Google Scholar - Roskal Zenon E., „Eksperyment MacDougalla w epistemicznym układzie odniesienia naturalizmu”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 165-172, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Roskal_Eksperyment.MacDougalla.pdf (02.07.2018).
Zobacz w Google Scholar - Ryland Mark, „«Teoria inteligentnego projektu» podważa teorię ewolucji. Już sama złożoność stworzenia świadczy o działaniu siły wyższej. Darwinizm? Nie ma szans. Wywiad z Michaelem J. Behe’em dla Our Sunday Visitor”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2004, nr 11-12A (187-188), s. 414-420, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Ryland_Teoria.ID.podwaza.teorie.ewolucji.pdf (31.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sady Wojciech, „Czego Kazimierz Jodkowski nie dostrzega, jeśli o odkrycia naukowe chodzi?”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 59-64.
Zobacz w Google Scholar - Sady Wojciech, „Dlaczego kreacjonizm «naukowy» nie jest naukowy i dlaczego nie prowadzi do teizmu?”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2001, R. X, nr 1 (37), s. 213-228, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sady_Dlaczego.kreacjonizm.naukowy.nie.jest.naukowy.pdf (02.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Ewaluacja ewolucjonistycznych rozwiązań problemu nieredukowalnej złożoności”, Otwarte Referarium Filozoficzne 2009, t. 2, Genesis. Filozoficzne konsekwencje wyników badań przyrodniczych o początku świata, życia, człowieka, s. 89-116, http://tiny.pl/q3mjg (23.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Filtr eksplanacyjny: wykrywanie inteligentnego projektu na gruncie nauk przyrodniczych”, Roczniki Filozoficzne 2009, t. LVII, nr 1, s. 157-193, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Filtr.eksplanacyjny.pdf (21.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Kazimierz Jodkowski o teorii inteligentnego projektu”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 213-227, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Kazimierz.Jodkowski.o.teorii.ID.pdf (18.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, Metodologiczno-filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 6, Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Metodologiczno-filozoficzne.aspekty.ID.pdf (04.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Molekularny «zegar Paleya» a darwinowska ewolucja”, Ruch Filozoficzny 2005, t. LXII, nr 2, s. 289-304, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Molekularny.zegar.Paleya.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Naturalizm metodologiczny a zagadnienie prawdy w nauce”, w: Zachariasz (red.), Poznanie a prawda…, s. 167-173, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Naturalizm.metodologiczny.a.prawda.pdf (21.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Naturalizm metodologiczny — konieczny warunek naukowości?”, Roczniki Filozoficzne 2013, t. LXI, nr 1, s. 73-91, http://tiny.pl/q33sb (18.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - SAGAN Dariusz, „Retoryczna historia Ruchu Inteligentnego Projektu”, Diametros 2005, nr 4, s. 76-85, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Retoryczna.historia.Ruchu.ID.pdf (07.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Spór o możliwość wykrywania projektu w naukach przyrodniczych”, Scientia et Fides 2015, vol. 3, nr 1, s. 87-113, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Spor.o.mozliwosc.wykrywania.projektu.pdf (12.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Teoria inteligentnego projektu — argumenty za i przeciw”, w: Janeczek, Starościc, Dąbek i Herda (red.), Filozofia przyrody…, s. 335-383, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Teoria.ID.argumenty.za.i.przeciw.pdf (02.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, „Zarzut nietestowalności teorii inteligentnego projektu”, Studia Philosophica Wratislaviensia 2013, vol. VIII, fasc. 3, s. 43-59, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Sagan_Zarzut.nietestowalnosci.teorii.ID.pdf (13.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Słowik Grzegorz P. i Kilian Krzysztof J., „Hoyle i matematyczne dylematy ewolucjonizmu”, w: Bylica, Kilian, Piotrowski i Sagan (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 395-408, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Slowik.Kilian_Hoyle.i.matematyczne.dylematy.ewolucjonizmu.pdf (19.02.2018).
Zobacz w Google Scholar - Thornhill Richard, „Historyczny związek między darwinizmem a argumentem z biologicznego projektu”, przeł. Anna Droś, Natalia Górska, Mateusz Krzyżanowski, Renata Merda, Zofia Sadowska i Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 79-105, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2012.t.9/art.05.pdf (19.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Walsh William Henry and Wilshire Bruce Withington, „Metaphysics”, w: Encyclopedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/metaphysics/Types-of-metaphysical-theory#toc15845 (15.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Weinberg Steven, Sen o teorii ostatecznej, przeł. Piotr Amsterdamski, Alkazar, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar - Weiner January, „Hipotezy o powstaniu i wczesnej ewolucji życia. Historia dociekań (od Darwina do Millera)”, Kosmos 2009, t. 58, nr 3-4, s. 501-528, http://kosmos.icm.edu.pl/PDF/2009/501.pdf (31.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Willma Adam, „Przyroda, Bóg, nauka. Rozmowa z profesorem Kazimierzem Jodkowskim”, Gazeta Pomorska 2 listopada 2006, s. 7, www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/Przedruki/Jodkowski_Przyroda.Bog.nauka.pdf (18.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Wojnar Anna, „Czy nauka zastąpi religię?”, Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008, nr 108, s. 91-94, http://www2.almamater.uj.edu.pl/108/22.pdf (20.01.2018).
Zobacz w Google Scholar - Woodward Thomas, „Istota sporu darwinizmu z teorią inteligentnego projektu: przyrodnicza symfonia makroewolucji”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2007/2008, t. 4/5, s. 7-20, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2007-2008.t.4-5/art.01.pdf (12.03.2018).
Zobacz w Google Scholar - Zachariasz Andrzej L. (red.), Poznanie a prawda, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
Zobacz w Google Scholar - Zon Józef (red.), Pogranicza nauki. Protonauka — paranauka — pseudonauka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.
Zobacz w Google Scholar