Opublikowane 21.05.2021
Słowa kluczowe
- naturalizm metodologiczny,
- naturalizm metafizyczny,
- scjentyzm,
- zasada inkluzji,
- zasada ekskluzji
- teizm,
- nauka,
- nauka teistyczna,
- boskie sprawstwo,
- inteligentny projekt ...More
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Jak cytować
Abstrakt
W niniejszym eseju dokładnie analizuję koncepcję przedstawioną w niedawno wydanym tomie The Creation Hypothesis: Scientific Evidence for an Intelligent Designer pod redakcją J.P. Morelanda. Moreland gani chrześcijan za, jak to ujmuje, niezrozumienie, na czym polega właściwa integracja ich wiary z dyscyplinami świeckimi, a zwłaszcza z naukami przyrodniczymi. Współtwórcy tego tomu przedstawiają „naukę teistyczną”, która skupia się głównie na taktycznym lub strategicznym występowaniu przeciwko wykluczeniu bezpośrednich odwołań do boskiego sprawstwa (czyli przeciwko naturalizmowi metodologicznemu). Autorzy ci przyjmują zasadę inkluzji, to znaczy pogląd, że wyjaśnienia mówiące o bezpośrednim działaniu boskiego sprawcy mogą stanowić właściwą część nauk przyrodniczych. Jeśli dobrze rozumiem, koncepcja ta przybiera postać dwóch tez: (1) wierność chrześcijańskiego naukowca naturalizmowi metodologicznemu jest zupełnie irracjonalna; (2) przeciwstawianie się odwołaniom do bezpośredniego boskiego sprawstwa jako właściwej części nauk przyrodniczych jest irracjonalne również w przypadku szerszego grona naukowców, ponieważ nauka nie ma cech, które z natury odróżniałyby ją od innych dyscyplin. Wykażę przede wszystkim, że pierwsze twierdzenie jest błędne, drugie natomiast — nierozsądne. Rozróżnienie pomiędzy dyscyplinami, określone częściowo przez naturalizm metodologiczny, jest dobrze ugruntowane, wartościowe samo w sobie i jeśli je odpowiednio rozumieć, stanowi kluczowy element chrześcijańskich dociekań. Zgodnie z moją konkluzją dopuszczenie bezpośrednich odwołań do boskiego sprawstwa na gruncie nauk przyrodniczych miałoby szkodliwe konsekwencje dla ogólnie pojętego celu, jakim jest poszukiwanie prawdy.
Downloads
Bibliografia
- Moreland J.P., „Conceptual Problems and the Scientific Status of Creation Science”, Perspectives on Science and Christian Faith 1994, vol. 46, no. 1, s. 2-13.
- Meyer Stephen C., „The Use and Abuse of Philosophy of Science: A Response to Moreland”, Perspectives on Science and Christian Faith 1994, vol. 46, no. 1, s. 14-18.
- Moreland J.P. (ed.), The Creation Hypothesis: Scientific Evidence for an Intelligent Designer, InterVarsity Press, Downers Grove 1994.
- Van Till Howard J., „Special Creationism in Designer Clothing: A Response to The Creation Hypothesis”, Perspectives on Science and Christian Faith 1995, vol. 47, no. 2, s. 127-128.
- McMullin Ernan, „Plantinga’s Defense of Special Creation”, Christian Scholars Review 1991, vol. 21, no. 1, s. 57-58.
- Johnoson Phillip E., Reason in the Balance: The Case Against Naturalism in Science, Law & Education, InterVarsity Press, Downers Grove 1995.
- Pearcey Nancey and Thaxton Charles, Soul of Science: Christian Faith and Natural Philosophy, Crossway Books, Wheaton, Illinois 1994.
- Brown James Robert, The Rational and the Social, Routledge, New York 1989.
- Kitcher Philip, The Advancement of Science: Science without Legend, Objectivity without Illusions, Oxford University Press, New York 1993.
- Searle John R., The Rediscovery of Mind, A Bradford Book, MIT Press, Cambridge 1994.
- Laudan Larry, „Progress or Rationality? The Prospects for Normative Naturalism”, American Philosophical Quarterly 1987, vol. 24, s. 23.
- Laudan Larry, „The Demise of the Demarcation Problem”, w: Robert S. Cohen and Larry Laudan (eds.), Physics, Philosophy and Psychoanalysis, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1983, s. 111-127.
- Laudan Larry, „Zgon problemu demarkacji”, przeł. Artur Koterski, w: Zbysław Muszyński(red.), Z badań nad prawdą, nauką i poznaniem, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 31, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998, s. 63-79.
- McMullin Ernan, „The Shaping of Scientific Rationality: Construction and Constraint”, w: Ernan McMullin (ed.), Construction and Constraint, University of Notre Dame Press, Notre Dame 1989, s. 18.
- Rorty Richard, „Solidarność czy obiektywność?”, w: Richard RORTY, Obiektywność, relatywizm i prawda, przeł. Janusz Margański, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1999, s. 35-54.
- Salmon Wesley, Scientific Explanation and the Causal Structure of the World, Princeton University Press, Princeton 1984.
- Westfall Richard S., The Construction of Modern Science: Mechanisms and Mechanics, Cambridge University Press, Cambridge 1971.
- Russell Colin A., Cross-Currents: Interactions Between Science & Faith, Eerdmann’s Publishing Co., Grand Rapids 1985.Russel