Przekłady
Opublikowane 21.05.2021
Słowa kluczowe
- Model Dawkinsa,
- darwinizm,
- argument z biologicznego projektu,
- materializm,
- teizm
- samorództwo,
- nieskończony wiek ...więcej
Jak cytować
Thornhill R., Historyczny związek między darwinizmem a argumentem z biologicznego projektu, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2021, t. 9, s. 79-106, https://doi.org/10.53763/fag.2012.9.68
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
Często utrzymuje się, że argument z biologicznego projektu (ABP) był zasadny i niemal powszechnie akceptowany przed ogłoszeniem teorii Darwina, a także stanowił najważniejszą racjonalną podstawę dla teizmu i został obalony przez darwinizm. Jest to jednak nieprawda. ABP i teorie ewolucyjne rozwijały się równocześnie, Lamarck ogłosił przecież swoją koncepcję w 1801, zaś Paley - w 1802 roku. Teorie ewolucyjne i ABP były alternatywnymi odpowiedziami na świadectwa empiryczne wskazujące, że (1) organizmy żywe nie powstają spontanicznie, a (2) w historii geologicznej pojawiały się nowe gatunki. Przed rokiem 1796 rzadko odwoływano się do koncepcji ewolucji najprawdopodobniej dlatego, że materializm był do utrzymania na innym gruncie.
Pobrania
Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.
Bibliografia
- Dawkins Richard, Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, przeł. Antoni Hoffman, Biblioteka Myśli Współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar - Dawkins Richard, „The Improbability of God”, Free Inquiry 1998, vol. 18, no. 3, s. 6-9.
Zobacz w Google Scholar - Chattopadhyaya Debiprasad, Lokayata: A Study in Ancient Indian Materialism, 4th ed., People’s Publishing House, Delhi 1978.
Zobacz w Google Scholar - Jayatilleke K.N., Early Buddhist Theory of Knowledge, George Allen and Unwin, London 1963.
Zobacz w Google Scholar - Tzu Hsün, The Works of Hsüntze, trans. and ed. Homer H. Dubs, Probsthain, London 1928.
Zobacz w Google Scholar - Chung Wang, Lun-Heng, trans. and ed. Alfred Forke, Paragon, New York 1962.
Zobacz w Google Scholar - Wilkins John, Of the Principles and Duties of Natural Religion, ed. John Tillotson, J. Walthoe and Co., London 1734.
Zobacz w Google Scholar - Ray John, The Wisdom of God Manifested in the Works of Creation, Garland, New York 1979.
Zobacz w Google Scholar - Ray John, The Wisdom of God Manifested in the Works of Creation, 7th ed., na stronie John Ray Initiative, Bucks., UK: http://www.jri.org.uk/ray/wisdom/ (06.12.2011).
Zobacz w Google Scholar - Diderot Denis, Pensées philosophiques, w: Diderot: Oeuvres philosophiques, ed. Paul Vernière, Garnier Frères, Paris 1964.
Zobacz w Google Scholar - Paley William, Natural Theology, or Evidences of the Existence and Attributes of the Deity Collected from the Appearances of Nature, w: Natural Theology: Selections, ed. Frederick Ferré, Bobbs-Merrill, Indianapolis 1963.
Zobacz w Google Scholar - Hume Dawid, Dialogi o religii naturalnej, w: Dawid HUME, Dialogi o religii naturalnej. Naturalna historia religii, przeł. Anna Hochfeldowa, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962.
Zobacz w Google Scholar - Maupertuis P.L. Moreau de, Essay de cosmologie, w: Les oeuvres Mr. de Maupertuis, George Conrad Walther, Dresde 1752.
Zobacz w Google Scholar - Dennett Daniel C., Darwin’s Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life, Simon and Schuster, New York 1995.
Zobacz w Google Scholar - Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 1, przeł. Pius Bełch, Veritas, London 1975.
Zobacz w Google Scholar - Anzelm z Canterbury, Proslogion, w: Anzelm z Canterbury, Monologion. Proslogion, przeł. Tadeusz Włodarczyk, Biblioteka Klasyków Filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Zobacz w Google Scholar - Al Ghazali Abu Hamid M., The Alchemy of Happiness, trans. Claud Field, 1909, rozdz. IV, http://www.sacred-texts.com/isl/tah/index.htm (03.01.2012).
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, Zoologia. Dzieła wszystkie, t. 3, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, O rodzeniu się zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 4, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Carus Titus Lucretius, O naturze rzeczy, przeł. Grzegorz Żurek, Bibliotheca Mundi, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar - Owidiusz, Metamorfozy, przeł. Anna Kamieńska i Stanisław Baryła, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław — Warszawa — Kraków 1995.
Zobacz w Google Scholar - Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 5, przeł. Pius Bełch, Veritas, London 1979.
Zobacz w Google Scholar - Needham Joseph, Science and Civilisation in China, vol. 2, Cambridge University Press, Cambridge 1956.
Zobacz w Google Scholar - Vajracchedika Prajnaparamita Sutra, w: The Diamond that Cuts Through Illusion: Commentaries on the Prajnaparamita Diamond Sutra, ed. and trans. Thich Nhat Hanh, Parallax Press, Berkeley, California 1992.
Zobacz w Google Scholar - Akaranga Sutra, trans. Hermann Jacobi, w: Sacred Books of the East, vol. 22, ed. F. Max Müller, Motilal Banarsidass, Delhi 1968.
Zobacz w Google Scholar - św. Augustyn, O Państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, t. 2, przeł. Wiktor Kornatowski, De Agostini Polska & Ediciones Altaya Polska, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Secundus G. Plinius, Naturalis Historia, trans. H. Rackman, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 1950-1953.
Zobacz w Google Scholar - Hsi Chu, Chu Hsi Wen Shu, w: Kazutsugu Akizuki, Shu Shi Kenkyu, Kyobunsha, Tokyo 1927.
Zobacz w Google Scholar - Farley John, The Spontaneous Generation Controversy from Descartes to Oparin, John Hopkins University Press, Baltimore, Maryland 1977.
Zobacz w Google Scholar - Maupertuis P.L. Moreau de, Systême de la nature, w: P.L. Moreau de Maupertuis: Oeuvres, vol. II, Georg Olms, Hildesheim, Germany 1965.
Zobacz w Google Scholar - Pasteur Louis, „Mémoire sur les corpuscules organisés qui existent dans l’atmosphere”, w: Ouvres de Pasteur, vol. II, ed. Pasteur Vallery-Radot, M.M. Masson, Paris 1922.
Zobacz w Google Scholar - Malpighi Marcello, Anatomes Plantarum, part II, Culture et Civilisation, Brussels 1968.
Zobacz w Google Scholar - Piveteau Jean, komentarz w: Corpus Général des Philosophes Français XLI, Presses Universaires de France, Paris 1954.
Zobacz w Google Scholar - Diderot Denis, Sen d’Alemberta, w: Denis DIDEROT, Mistyfikacja. Sen d’Alemberta, przeł. Jan Kott, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1962, s. 96-101.
Zobacz w Google Scholar - Gould Stephen Jay, Time’s Arrow, Time’s Cycle, Penguin, London 1988.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, Meteorologika. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Antoni Paciorek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, O niebie. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, Fizyka. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Kazimierz Leśniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Anicius Manlius Severinus BOETHIUS, O pocieszeniu, jakie daje filozofia, przeł. Witold Olszewski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962.
Zobacz w Google Scholar - Aquinas Thomas, On the Eternity of the World, trans. Robert T. Miller, w: Internet Medieval Sourcebook, Fordham University, New York, http://www.fordham.edu/halsall/basis/ aquinas-eternity.asp.
Zobacz w Google Scholar - Hippolytus, The Refutation of All Heresies, trans. J.H. MacMahon, w: The Ante-Nicene Fathers, vol. 5, ed. Alexander Roberts and James Donaldson, W.B. Eerdmans, Grand Rapids, Michigan 1956.
Zobacz w Google Scholar - Needham Joseph, Science and Civilisation in China, vol. 3, Cambridge University Press, Cambridge 1959.
Zobacz w Google Scholar - Nasr Seyyed H., Islamic Science: An Illustrated Study, World of Islam Festival Publishing, London 1976.
Zobacz w Google Scholar - Gould Stephen Jay, „Deconstructing the «Science Wars» by Reconstructing an Old Mold”, Science 2000, vol. 287, s. 253-261.
Zobacz w Google Scholar - Hutton James, Theory of the Earth with Proofs and Illustrations, J. Cramer, Weinheim, Germany 1960.
Zobacz w Google Scholar - Lyell Charles, Principles of Geology, vol. 1, J. Cramer, Lehre, Germany 1970.
Zobacz w Google Scholar - Lyell Charles, „Anniversary Address of the President”, Quarterly Journal of the Geological Society of London 1851, vol. 7, s. xxv-lxxvi.
Zobacz w Google Scholar - Lyell Charles, Principles of Geology, vol. 1, 11th ed., John Murray, London 1872.
Zobacz w Google Scholar - Arrhenius Svante, Worlds in the Making: The Evolution of the Universe, trans. H. Borns, Harper and Row, New York 1908.
Zobacz w Google Scholar - Hoyle Fred and Wickramasinghe Chandra, Lifecloud: The Origin of Life in the Universe, Harper and Row, New York 1978.
Zobacz w Google Scholar - Tillotson John, The Wisdom of Being Religious, w: Three Restoration Divines: Barrow, South, Tillotson, II:ii, ed. Irène Simon, Société d’Editions „Les Belles Lettres”, Paris 1976, s. 375-384.
Zobacz w Google Scholar - Gilson Étienne, Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, przeł. Jan Rybałt, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Cudworth Ralph, The True Intellectual System of the Universe, Garland, New York 1978.
Zobacz w Google Scholar - Behe Michael J., Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, przeł. Dariusz Sagan, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Empedokles (fragmenty przygotowane przez Hermanna Dielsa, trans. John Burnet), w: John BURNET, Early Greek Philosophy, 4th ed., Adam and Charles Black, London 1948, s. 204-226, frag. 57-62.
Zobacz w Google Scholar - Tzu Chuang, Chuang Tzu, w: Shinshaku Kanbun Taikei, vols. 7-8, ed. Tetsuo Endo and Yasushi Ichikawa, Meiji Shoin 1966.
Zobacz w Google Scholar - Diderot Denis, Lettre sur les aveugles, à l’usage de ceux qui voient, w: Diderot: Oeuvres philosophiques, ed. Paul Vernière, Garnier Frères, Paris 1964.
Zobacz w Google Scholar - La Mettrie Julian O. de, Systême d’Épicure, w: Oeuvres philosophiques de Mr. de La Mettrie, Berlin 1775, XIII-XIV, s. 253-296.
Zobacz w Google Scholar - Diderot Denis, De l’interprétation de la nature, w: Diderot: Oeuvres philosophiques, ed. Paul Vernière, Garnier Frères, Paris 1964.
Zobacz w Google Scholar - Darwin Erasmus, Zoonomia, w: The Essential Writings of Erasmus Darwin, ed. Desmond King-Hele, MacGibbon and Kee, London 1968.
Zobacz w Google Scholar - Darwin Erasmus, The Temple of Nature, w: The Poetical Works of Erasmus Darwin, vol. III, Hon-no- Tomosha, Tokyo 1997.
Zobacz w Google Scholar - de Lamarck Jean-Baptiste, Systême des animaux sans vertèbres, Culture et Civilisation, Brussels 1969.
Zobacz w Google Scholar - de Lamarck Jean-Baptist, Philosophie zoologique, vol. I, Culture et Civilisation, Brussels 1970.
Zobacz w Google Scholar - Chambers Robert, Vestiges of the Natural History of Creation, Leicester University Press, Leicester, UK 1969.
Zobacz w Google Scholar - Darwin Karol, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, De Agostini Polska & Ediciones Altaya Polska, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar - List Karola Darwina z 1871 roku, w: Melvin CALVIN, „The Origin of Life on Earth and Elsewhere”, Annals of Internal Medicine 1961, vol. 54, s. 956.
Zobacz w Google Scholar - Landman Otto E., „The Inheritance of Acquired Characteristics”, Annual Review of Genetics 1991, vol. 25, s. 1-20.
Zobacz w Google Scholar - Dawkins Richard, Fenotyp rozszerzony. Dalekosiężny gen, przeł. Joanna Gliwicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Herrnstein Richard J. and Murray Charles, The Bell Curve: Intelligence and Class Structure in American Life, Free Press, New York 1994.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, O poruszaniu się przestrzennym zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 4, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, O częściach zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 3, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, Metafizyka. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Kazimierz Leśniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, O ruchu zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 4, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Aristotle, On Prophesying by Dreams, trans. J.I. Beare, w: Great Books of the Western World, vol. 8, ed. Robert M. Hutchins, William Benton, Chicago 1952.
Zobacz w Google Scholar - Gotthelf Allan, „Aristotle’s Conception of Final Causality”, w: Allan GOTTHELF and James G. LENNOX (eds.), Philosophical Issues in Aristotle’s Biology, Cambridge University Press, Cambridge 1987, s. 204-242.
Zobacz w Google Scholar - Balme D.M., „Teleology and Necessity”, w: Allan Gotthelf and James G. Lennox (eds.), Philosophical Issues in Aristotle’s Biology, Cambridge University Press, Cambridge 1987, s. 277.
Zobacz w Google Scholar - Claudius Galenus, On the Usefulness of the Parts of the Body, trans. and ed. Margaret T. May, Cornell University Press, Ithaca, New York 1968.
Zobacz w Google Scholar - Platon, Timaios, w: Platon, Timaios i Kritias, przeł. Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
Zobacz w Google Scholar - Epiktet, Diatryby, w: Epiktet, Diatryby. Encheiridion, przeł. Leon Joachimowicz, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1961.
Zobacz w Google Scholar - Cicero Marcus Tullius, O naturze bogów, w: Marcus Tullius Cicero, O naturze bogów. O wróżbiarstwie. O przeznaczeniu, przeł. Wiktor Kornatowski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
Zobacz w Google Scholar - Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie, w: KSENOFONT, Pisma sokratyczne, przeł. Leon Joachimowicz, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
Zobacz w Google Scholar - Homer, Iliada, przeł. Franciszek Ksawery Dmochowski, Arcydzieła Kultury Klasycznej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich i De Agostini Polska, Wrocław 2004.
Zobacz w Google Scholar - More Henry, An Antidote Against Atheism, or an Appeal to the Natural Faculties of the Minde of Man, Whether There Be Not a God, w: The Cambridge Platonists, ed. C.A. Patrides, Cambridge University Press, Cambridge 1980.
Zobacz w Google Scholar