Tom 9 (2012)
Przekłady

Historyczny związek między darwinizmem a argumentem z biologicznego projektu

PDF
  • Richard Thornhill

Opublikowane 21.05.2021

Słowa kluczowe

  • Model Dawkinsa,
  • darwinizm,
  • argument z biologicznego projektu,
  • materializm,
  • teizm,
  • samorództwo,
  • nieskończony wiek
    • ...More
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Thornhill, Richard. “Historyczny związek między Darwinizmem a Argumentem Z Biologicznego Projektu”. Filozoficzne Aspekty Genezy , vol. 9, May 2021, pp. 79-106, https://doi.org/10.53763/fag.2012.9.68.

Abstrakt

Często utrzymuje się, że argument z biologicznego projektu (ABP) był zasadny i niemal powszechnie akceptowany przed ogłoszeniem teorii Darwina, a także stanowił najważniejszą racjonalną podstawę dla teizmu i został obalony przez darwinizm. Jest to jednak nieprawda. ABP i teorie ewolucyjne rozwijały się równocześnie, Lamarck ogłosił przecież swoją koncepcję w 1801, zaś Paley - w 1802 roku. Teorie ewolucyjne i ABP były alternatywnymi odpowiedziami na świadectwa empiryczne wskazujące, że (1) organizmy żywe nie powstają spontanicznie, a (2) w historii geologicznej pojawiały się nowe gatunki. Przed rokiem 1796 rzadko odwoływano się do koncepcji ewolucji najprawdopodobniej dlatego, że materializm był do utrzymania na innym gruncie.

PDF

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

  1. Dawkins Richard, Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, przeł. Antoni Hoffman, Biblioteka Myśli Współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
  2. Dawkins Richard, „The Improbability of God”, Free Inquiry 1998, vol. 18, no. 3, s. 6-9.
  3. Chattopadhyaya Debiprasad, Lokayata: A Study in Ancient Indian Materialism, 4th ed., People’s Publishing House, Delhi 1978.
  4. Jayatilleke K.N., Early Buddhist Theory of Knowledge, George Allen and Unwin, London 1963.
  5. Tzu Hsün, The Works of Hsüntze, trans. and ed. Homer H. Dubs, Probsthain, London 1928.
  6. Chung Wang, Lun-Heng, trans. and ed. Alfred Forke, Paragon, New York 1962.
  7. Wilkins John, Of the Principles and Duties of Natural Religion, ed. John Tillotson, J. Walthoe and Co., London 1734.
  8. Ray John, The Wisdom of God Manifested in the Works of Creation, Garland, New York 1979.
  9. Ray John, The Wisdom of God Manifested in the Works of Creation, 7th ed., na stronie John Ray Initiative, Bucks., UK: http://www.jri.org.uk/ray/wisdom/ (06.12.2011).
  10. Diderot Denis, Pensées philosophiques, w: Diderot: Oeuvres philosophiques, ed. Paul Vernière, Garnier Frères, Paris 1964.
  11. Paley William, Natural Theology, or Evidences of the Existence and Attributes of the Deity Collected from the Appearances of Nature, w: Natural Theology: Selections, ed. Frederick Ferré, Bobbs-Merrill, Indianapolis 1963.
  12. Hume Dawid, Dialogi o religii naturalnej, w: Dawid HUME, Dialogi o religii naturalnej. Naturalna historia religii, przeł. Anna Hochfeldowa, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962.
  13. Maupertuis P.L. Moreau de, Essay de cosmologie, w: Les oeuvres Mr. de Maupertuis, George Conrad Walther, Dresde 1752.
  14. Dennett Daniel C., Darwin’s Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life, Simon and Schuster, New York 1995.
  15. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 1, przeł. Pius Bełch, Veritas, London 1975.
  16. Anzelm z Canterbury, Proslogion, w: Anzelm z Canterbury, Monologion. Proslogion, przeł. Tadeusz Włodarczyk, Biblioteka Klasyków Filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
  17. Al Ghazali Abu Hamid M., The Alchemy of Happiness, trans. Claud Field, 1909, rozdz. IV, http://www.sacred-texts.com/isl/tah/index.htm (03.01.2012).
  18. Arystoteles, Zoologia. Dzieła wszystkie, t. 3, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  19. Arystoteles, O rodzeniu się zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 4, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  20. Carus Titus Lucretius, O naturze rzeczy, przeł. Grzegorz Żurek, Bibliotheca Mundi, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
  21. Owidiusz, Metamorfozy, przeł. Anna Kamieńska i Stanisław Baryła, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław — Warszawa — Kraków 1995.
  22. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 5, przeł. Pius Bełch, Veritas, London 1979.
  23. Needham Joseph, Science and Civilisation in China, vol. 2, Cambridge University Press, Cambridge 1956.
  24. Vajracchedika Prajnaparamita Sutra, w: The Diamond that Cuts Through Illusion: Commentaries on the Prajnaparamita Diamond Sutra, ed. and trans. Thich Nhat Hanh, Parallax Press, Berkeley, California 1992.
  25. Akaranga Sutra, trans. Hermann Jacobi, w: Sacred Books of the East, vol. 22, ed. F. Max Müller, Motilal Banarsidass, Delhi 1968.
  26. św. Augustyn, O Państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, t. 2, przeł. Wiktor Kornatowski, De Agostini Polska & Ediciones Altaya Polska, Warszawa 2003.
  27. Secundus G. Plinius, Naturalis Historia, trans. H. Rackman, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 1950-1953.
  28. Hsi Chu, Chu Hsi Wen Shu, w: Kazutsugu Akizuki, Shu Shi Kenkyu, Kyobunsha, Tokyo 1927.
  29. Farley John, The Spontaneous Generation Controversy from Descartes to Oparin, John Hopkins University Press, Baltimore, Maryland 1977.
  30. Maupertuis P.L. Moreau de, Systême de la nature, w: P.L. Moreau de Maupertuis: Oeuvres, vol. II, Georg Olms, Hildesheim, Germany 1965.
  31. Pasteur Louis, „Mémoire sur les corpuscules organisés qui existent dans l’atmosphere”, w: Ouvres de Pasteur, vol. II, ed. Pasteur Vallery-Radot, M.M. Masson, Paris 1922.
  32. Malpighi Marcello, Anatomes Plantarum, part II, Culture et Civilisation, Brussels 1968.
  33. Piveteau Jean, komentarz w: Corpus Général des Philosophes Français XLI, Presses Universaires de France, Paris 1954.
  34. Diderot Denis, Sen d’Alemberta, w: Denis DIDEROT, Mistyfikacja. Sen d’Alemberta, przeł. Jan Kott, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1962, s. 96-101.
  35. Gould Stephen Jay, Time’s Arrow, Time’s Cycle, Penguin, London 1988.
  36. Arystoteles, Meteorologika. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Antoni Paciorek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  37. Arystoteles, O niebie. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  38. Arystoteles, Fizyka. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Kazimierz Leśniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  39. Anicius Manlius Severinus BOETHIUS, O pocieszeniu, jakie daje filozofia, przeł. Witold Olszewski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962.
  40. Aquinas Thomas, On the Eternity of the World, trans. Robert T. Miller, w: Internet Medieval Sourcebook, Fordham University, New York, http://www.fordham.edu/halsall/basis/ aquinas-eternity.asp.
  41. Hippolytus, The Refutation of All Heresies, trans. J.H. MacMahon, w: The Ante-Nicene Fathers, vol. 5, ed. Alexander Roberts and James Donaldson, W.B. Eerdmans, Grand Rapids, Michigan 1956.
  42. Needham Joseph, Science and Civilisation in China, vol. 3, Cambridge University Press, Cambridge 1959.
  43. Nasr Seyyed H., Islamic Science: An Illustrated Study, World of Islam Festival Publishing, London 1976.
  44. Gould Stephen Jay, „Deconstructing the «Science Wars» by Reconstructing an Old Mold”, Science 2000, vol. 287, s. 253-261.
  45. Hutton James, Theory of the Earth with Proofs and Illustrations, J. Cramer, Weinheim, Germany 1960.
  46. Lyell Charles, Principles of Geology, vol. 1, J. Cramer, Lehre, Germany 1970.
  47. Lyell Charles, „Anniversary Address of the President”, Quarterly Journal of the Geological Society of London 1851, vol. 7, s. xxv-lxxvi.
  48. Lyell Charles, Principles of Geology, vol. 1, 11th ed., John Murray, London 1872.
  49. Arrhenius Svante, Worlds in the Making: The Evolution of the Universe, trans. H. Borns, Harper and Row, New York 1908.
  50. Hoyle Fred and Wickramasinghe Chandra, Lifecloud: The Origin of Life in the Universe, Harper and Row, New York 1978.
  51. Tillotson John, The Wisdom of Being Religious, w: Three Restoration Divines: Barrow, South, Tillotson, II:ii, ed. Irène Simon, Société d’Editions „Les Belles Lettres”, Paris 1976, s. 375-384.
  52. Gilson Étienne, Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, przeł. Jan Rybałt, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2003.
  53. Cudworth Ralph, The True Intellectual System of the Universe, Garland, New York 1978.
  54. Behe Michael J., Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, przeł. Dariusz Sagan, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
  55. Empedokles (fragmenty przygotowane przez Hermanna Dielsa, trans. John Burnet), w: John BURNET, Early Greek Philosophy, 4th ed., Adam and Charles Black, London 1948, s. 204-226, frag. 57-62.
  56. Tzu Chuang, Chuang Tzu, w: Shinshaku Kanbun Taikei, vols. 7-8, ed. Tetsuo Endo and Yasushi Ichikawa, Meiji Shoin 1966.
  57. Diderot Denis, Lettre sur les aveugles, à l’usage de ceux qui voient, w: Diderot: Oeuvres philosophiques, ed. Paul Vernière, Garnier Frères, Paris 1964.
  58. La Mettrie Julian O. de, Systême d’Épicure, w: Oeuvres philosophiques de Mr. de La Mettrie, Berlin 1775, XIII-XIV, s. 253-296.
  59. Diderot Denis, De l’interprétation de la nature, w: Diderot: Oeuvres philosophiques, ed. Paul Vernière, Garnier Frères, Paris 1964.
  60. Darwin Erasmus, Zoonomia, w: The Essential Writings of Erasmus Darwin, ed. Desmond King-Hele, MacGibbon and Kee, London 1968.
  61. Darwin Erasmus, The Temple of Nature, w: The Poetical Works of Erasmus Darwin, vol. III, Hon-no- Tomosha, Tokyo 1997.
  62. de Lamarck Jean-Baptiste, Systême des animaux sans vertèbres, Culture et Civilisation, Brussels 1969.
  63. de Lamarck Jean-Baptist, Philosophie zoologique, vol. I, Culture et Civilisation, Brussels 1970.
  64. Chambers Robert, Vestiges of the Natural History of Creation, Leicester University Press, Leicester, UK 1969.
  65. Darwin Karol, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, De Agostini Polska & Ediciones Altaya Polska, Warszawa 2001.
  66. List Karola Darwina z 1871 roku, w: Melvin CALVIN, „The Origin of Life on Earth and Elsewhere”, Annals of Internal Medicine 1961, vol. 54, s. 956.
  67. Landman Otto E., „The Inheritance of Acquired Characteristics”, Annual Review of Genetics 1991, vol. 25, s. 1-20.
  68. Dawkins Richard, Fenotyp rozszerzony. Dalekosiężny gen, przeł. Joanna Gliwicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
  69. Herrnstein Richard J. and Murray Charles, The Bell Curve: Intelligence and Class Structure in American Life, Free Press, New York 1994.
  70. Arystoteles, O poruszaniu się przestrzennym zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 4, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  71. Arystoteles, O częściach zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 3, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  72. Arystoteles, Metafizyka. Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. Kazimierz Leśniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  73. Arystoteles, O ruchu zwierząt. Dzieła wszystkie, t. 4, przeł. Paweł Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  74. Aristotle, On Prophesying by Dreams, trans. J.I. Beare, w: Great Books of the Western World, vol. 8, ed. Robert M. Hutchins, William Benton, Chicago 1952.
  75. Gotthelf Allan, „Aristotle’s Conception of Final Causality”, w: Allan GOTTHELF and James G. LENNOX (eds.), Philosophical Issues in Aristotle’s Biology, Cambridge University Press, Cambridge 1987, s. 204-242.
  76. Balme D.M., „Teleology and Necessity”, w: Allan Gotthelf and James G. Lennox (eds.), Philosophical Issues in Aristotle’s Biology, Cambridge University Press, Cambridge 1987, s. 277.
  77. Claudius Galenus, On the Usefulness of the Parts of the Body, trans. and ed. Margaret T. May, Cornell University Press, Ithaca, New York 1968.
  78. Platon, Timaios, w: Platon, Timaios i Kritias, przeł. Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
  79. Epiktet, Diatryby, w: Epiktet, Diatryby. Encheiridion, przeł. Leon Joachimowicz, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1961.
  80. Cicero Marcus Tullius, O naturze bogów, w: Marcus Tullius Cicero, O naturze bogów. O wróżbiarstwie. O przeznaczeniu, przeł. Wiktor Kornatowski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
  81. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie, w: KSENOFONT, Pisma sokratyczne, przeł. Leon Joachimowicz, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
  82. Homer, Iliada, przeł. Franciszek Ksawery Dmochowski, Arcydzieła Kultury Klasycznej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich i De Agostini Polska, Wrocław 2004.
  83. More Henry, An Antidote Against Atheism, or an Appeal to the Natural Faculties of the Minde of Man, Whether There Be Not a God, w: The Cambridge Platonists, ed. C.A. Patrides, Cambridge University Press, Cambridge 1980.