Św. Tomasz z Akwinu a ewolucjonizm. Polemika z tezami Piotra Lichacza OP i Williama E. Carrolla

Abstrakt

Artykuł dotyczy relacji między nauką św. Tomasza z Akwinu a koncepcją ewolucji biologicznej. Stanowi odpowiedź na tezy przedstawione przez dwóch autorów (Piotra Lichacza i Williama E. Carrolla), według których nauczanie św. Tomasza w żadnym punkcie nie wyklucza ewolucji rozumianej jako makroewolucja biologiczna. Na początku zostaje doprecyzowana definicja ewolucji, która jest brana pod uwagę we współczesnej debacie. Takie rozumienie ewolucji (jako procesu opartego na całkowicie przypadkowej zmienności i naturalnej selekcji) jest nie do pogodzenia z nauką św. Tomasza przynajmniej z czterech powodów. Następnie zostaje wskazane, że wymienieni autorzy posługują się nieco innym rozumieniem ewolucji niż to przyjmowane we współczesnej debacie - jest to ewolucja teistyczna. Jednak, jak zostaje wykazane w głównej części artykułu, również ten model ewolucji nie jest do pogodzenia z wizją Akwinaty. Ten ostatni opowiadał się bowiem za stałością gatunków, za niemożliwością wytworzenia nowego gatunku (rozumianego jako pełna natura) przez kogoś innego niż sam Bóg. Ponadto tomistyczna wizja przyczynowości wtórnej wcale nie odpowiada tezie krytykowanych autorów, jakoby Bóg miał użyć ewolucji jako narzędzia przy stwarzaniu świata. Tezy Lichacza i Carrolla znajdują odpowiedź w analizie oryginalnych wypowiedzi Doktora Anielskiego. Artykuł kończy się wnioskiem, że nauka św. Tomasza jest trudna do harmonizacji z teistycznym ewolucjonizmem, a w wielu aspektach wprost go wyklucza.