Tom 9 (2012)
Przekłady

Największe odkrycie Darwina: projekt bez projektanta

Opublikowane 21.05.2021 — zaktualizowane 24.02.2023

Wersje

Słowa kluczowe

  • adaptacja,
  • przypadek i konieczność,
  • ewolucja,
  • dobór naturalny,
  • rewolucja naukowa

Jak cytować

Ayala F.J., Największe odkrycie Darwina: projekt bez projektanta, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2023, t. 9, s. 7-32, https://doi.org/10.53763/fag.2012.9.65

Abstrakt

Największym wkładem Darwina do nauki jest to, że dopełnił on rewolucji kopernikańskiej, przenosząc na grunt biologii koncepcję natury jako systemu materii w ruchu, który podlega prawom przyrody. Wraz z odkryciem doboru naturalnego Darwin sprowadził zagadnienie pochodzenia i przystosowania organizmów do sfery nauki. Adaptacyjne cechy organizmów można obecnie wyjaśnić, podobnie jak zjawiska świata nieożywionego, jako rezultat procesów przyrodniczych bez odwoływania się do Inteligentnego Projektanta. Rewolucje kopernikańską i darwinowską można postrzegać jako dwa etapy jednej rewolucji naukowej. Wspólnie dały one początek nauce we współczesnym sensie tego słowa, czyli takiej, w której wyjaśnianie polega na odwoływaniu się do praw przyrody. Darwinowska teoria doboru naturalnego wyjaśnia "projekt" i niezwykłą różnorodność organizmów jako rezultat procesów naturalnych - stopniowej kumulacji spontanicznie powstających zmian (mutacji) przesiewanych przez dobór naturalny. Jakie cechy zostaną wyselekcjonowane, uzależnione jest od tego, do jakich zmian dojdzie w danym czasie i miejscu, a to z kolei zależy zarówno od losowego procesu mutacji, jak też od uprzedniej historii organizmów. Mutacje i dobór wspólnie napędzały ten cudowny proces, który - począwszy od mikroskopijnych organizmów - doprowadził do powstania storczyków, ptaków i ludzi. Teoria ewolucji postuluje, że w realnym życiu splatają się ze sobą przypadek i konieczność, losowość i determinizm. Fundamentalnym odkryciem Darwina było to, że istnieje proces, który jest twórczy, chociaż pozbawiony świadomości.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Darwin K., O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, tekst polski na podstawie przekładu Szymona Dicksteina i Józefa Nusbauma opracowały Joanna Popiołek i Małgorzata Yamazaki, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009.
    Zobacz w Google Scholar
  2. Paley W., Natural Theology, American Tract Society, New York 1802.
    Zobacz w Google Scholar
  3. Paley W., The Principles of Moral and Political Philosophy, w: The Works of William Paley, D.D., Cambridge University Press, Cambridge, UK. 1825 (2nd ed. 1830).
    Zobacz w Google Scholar
  4. Paley W., A View of the Evidences of Christianity, w: The Works of William Paley, D.D., Cambridge University Press, Cambridge, UK. 1825 (2nd ed. 1830).
    Zobacz w Google Scholar
  5. Ray J., The Wisdom of God Manifested in the Works of Creation, Garland, New York 1979.
    Zobacz w Google Scholar
  6. Behe M.J., Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, przeł. Dariusz Sagan, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
    Zobacz w Google Scholar
  7. Darwin K., Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960.
    Zobacz w Google Scholar
  8. Eldredge N., Darwin, Norton, New York 2005.
    Zobacz w Google Scholar
  9. Wallace A.R., „On the Tendency of Varieties to Depart Indefinitely from Original Type; Instability of Varieties Supposed to Prove the Permanent Distinctness of Species”, Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London (Zoology) 1858, vol. 3, s. 53-62.
    Zobacz w Google Scholar
  10. Nachman M.W., Hoekstra H.E., and D'Agostino S.L., „The Genetic Basis of Adaptive Melanism in Pocket Mice”, Proceedings of the National Academy of Sciences USA 2003, vol. 100, s. 5268-5273.
    Zobacz w Google Scholar
  11. Reznick D.N., Mateos M., and Springer M.S., „Independent Origins and Rapid Evolution of the Placenta in the Fish Genus Poeciliopsis”, Science 2002, vol. 298, s. 1018-1020.
    Zobacz w Google Scholar
  12. Avise J.C., Evolutionary Pathways in Nature: A Phylogenetic Approach, Cambridge University Press, Cambridge, UK. 2006.
    Zobacz w Google Scholar