Tom 8 (2011)
Przekłady

Czy darwinizm ma ateistyczny charakter? Analiza przekonań i czynów Karola Darwina

Opublikowane 21.05.2021

Słowa kluczowe

  • Karol Darwin,
  • ateizm,
  • dobór naturalny,
  • Bóg,
  • wiara,
  • teoria ewolucji
  • ...więcej
    mniej

Jak cytować

Johnson B., Czy darwinizm ma ateistyczny charakter? Analiza przekonań i czynów Karola Darwina, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2021, t. 8, s. 75-91, https://doi.org/10.53763/fag.2011.8.57

Abstrakt

W dziewiętnastym wieku Karol Darwin ogłosił teorię ewolucji drogą doboru naturalnego. Jego celem było wykazanie, że przyroda ożywiona nie jest skutkiem boskiej interwencji, lecz rezultatem działania ślepych procesów naturalnych. Darwin twierdził, że doszedł do tej teorii wyłącznie na podstawie faktów i nie ma ona nic wspólnego z żadnymi przyjętymi z góry koncepcjami. Tak też większość ludzi postrzega dzisiaj darwinizm. Przeciwnicy argumentują, że darwinizm nie jest teorią naukową, ale że Darwin patrzył na przyrodę przez pryzmat światopoglądu ateistycznego czy materialistycznego i dopiero wówczas poszukiwał faktów potwierdzających jego teorię. Darwiniści odpowiadają, że pisma Darwina świadczą, iż nie tylko nie był on ateistą, ale zawsze wierzył w jakąś postać bóstwa. Jednakże uważna analiza pism Darwina, zwłaszcza jego pośmiertnie wydanych prywatnych dzienników i listów, wskazuje, że był on ateistą, a teorię doboru naturalnego sformułował w celu zastąpienia Stwórcy procesami naturalnymi.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Darwin Karol, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, Ediciones Altaya Polska & DeAgostini Polska, Warszawa 2001.
    Zobacz w Google Scholar
  2. Hardin Garrett, Nature and Man’s Fate, Mentor, New York 1959.
    Zobacz w Google Scholar
  3. Hull David L., Darwin and His Critics: The Reception of Darwin’s Theory of Evolution by the Scientific Community, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 1973.
    Zobacz w Google Scholar
  4. Dawkins Richard, Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, przeł. Antoni Hoffman, Biblioteka Myśli Współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
    Zobacz w Google Scholar
  5. Darwin Karol, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960.
    Zobacz w Google Scholar
  6. The Life and Letters of Charles Darwin, vol. 1, ed. Francis Darwin, Basic Books, New York 1959.
    Zobacz w Google Scholar
  7. List Karola Darwina do Charlesa Lyella z 11 października 1859 roku, w: Karol Darwin, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960, s. 189.
    Zobacz w Google Scholar
  8. Darwin Karol, Zmienność zwierząt i roślin w stanie udomowienia. Dzieła wybrane, t. 3, cz. 2, przeł. Kazimierz Brończyk, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1959.
    Zobacz w Google Scholar
  9. Darwin Charles, The Correspondence of Charles Darwin, vol. 8, ed. Frederick Burkhardt, Cambridge University Press, Cambridge 1993.
    Zobacz w Google Scholar
  10. List Karola Darwina do Asy Graya z 5 czerwca 1861 roku, w: Karol Darwin, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960, s. 246.
    Zobacz w Google Scholar
  11. Mandelbaum Maurice, „Darwin’s Religious Views”, Journal of the History of Ideas, June 1958, vol. 19, s. 376.
    Zobacz w Google Scholar
  12. Mayr Ernst, One Long Argument: Charles Darwin and the Genesis of Modern Evolutionary Thought, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 1993.
    Zobacz w Google Scholar
  13. Darwin Charles, Charles Darwin’s Notebooks, 1836-1844: Geology, Transmutation of Species, Metaphysical Enquiries, ed. Paul H. Barrett et al., Cornell University Press, Ithaca, New York 1987.
    Zobacz w Google Scholar
  14. Kohn David, „Darwin’s Ambiguity: The Secularization of Biological Meaning”, British Journal for the History of Science 1989, vol. 22, s. 224.
    Zobacz w Google Scholar
  15. Gillespie Neal C., Charles Darwin and the Problem of Creation, University of Chicago Press, Chicago 1979.
    Zobacz w Google Scholar
  16. List Karola Darwina do Josepha Hookera z 11 stycznia 1844 roku, w: Karol DARWIN, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960, s. 94.
    Zobacz w Google Scholar
  17. Schweber Silvan, „The Origin of the Origin Revisited”, Journal of the History of Biology 1977, vol. 10, no. 2, s. 233-234.
    Zobacz w Google Scholar
  18. Mayr Ernst, „Darwin and Natural Selection”, American Naturalist, May-June 1977, s. 323.
    Zobacz w Google Scholar
  19. Ghiselin Michael, „The Individual in the Darwinian Revolution”, New Literary History 1971, vol.3, no. 1, s. 122.
    Zobacz w Google Scholar
  20. Gruber Howard, Darwin on Man, E.P. Dutton and Company, New York 1974.
    Zobacz w Google Scholar
  21. Gould Stephen Jay, Ever Since Darwin, W.W. Norton, New York 1979.
    Zobacz w Google Scholar
  22. List Karola Darwina do Asy Graya z 22 maja 1860 roku, w: Karol Darwin, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960, s. 217.
    Zobacz w Google Scholar
  23. Darwin Charles, The Autobiography of Charles Darwin: 1809-1882, ed. Nora Barlow, W.W. Norton, New York 1958.
    Zobacz w Google Scholar
  24. Aveling Edward, „Charles Darwin and Karl Marx”, New Century Review 1897, vol. 1, s. 322.
    Zobacz w Google Scholar
  25. Sedgwick Adam, recenzja Vestiges of the Natural History of Creation, w: Edinburgh Review, July 1845, vol. 82.
    Zobacz w Google Scholar
  26. List Karola Darwina do Charlesa Lyella z 8 października 1845 roku, w: Karol DARWIN, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960, s. 107.
    Zobacz w Google Scholar
  27. Darwin Charles, The Life and Letters of Charles Darwin, vol. 2, ed. Francis Darwin, Basic Books, New York 1959.
    Zobacz w Google Scholar
  28. Aveling Edward, „A Visit to Charles Darwin”, National Reformer, 29 October 1882, vol. 40, no. 18, s. 292.
    Zobacz w Google Scholar
  29. Duke of Argyll, „What Is Science?”, Good Worlds 1885, vol. 26, s. 244.
    Zobacz w Google Scholar
  30. Caudill Edward, Darwinian Myths, University of Tennessee Press, Knoxville, Tennessee 1997.
    Zobacz w Google Scholar
  31. Irvine William, Apes, Angels, and Victorians, Time, New York 1955.
    Zobacz w Google Scholar
  32. Sloan Pat, „The Myth of Darwin’s Conversion”, Humanist (wydanie brytyjskie), March 1960, vol. 75, s. 70-72.
    Zobacz w Google Scholar
  33. Dawson Warren, The Huxley Papers, Imperial College of Science and Technology, London 1946.
    Zobacz w Google Scholar
  34. Grinnell George, „The Rise and Fall of Darwin’s Theory of Transmutation”, Journal of the History of Biology, Fall 1974, vol. 7, no. 2, s. 259.
    Zobacz w Google Scholar
  35. Mivart George, The Genesis of Species, D. Appleton and Company, New York 1871.
    Zobacz w Google Scholar
  36. Eiseley Loren, Darwin’s Century, Doubleday, New York 1961, s. 209-211.
    Zobacz w Google Scholar
  37. Ruse Michael, „Charles Darwin and Group Selectionism”, Annals of Science 1980, vol. 37, s. 627.
    Zobacz w Google Scholar
  38. Darwin Charles, More Letters of Charles Darwin, vol. 2, ed. Francis Darwin and A.C. Seward, John Murray, London 1903.
    Zobacz w Google Scholar
  39. Grinnell George, „Reexamination of the Foundations”, Pensee, May 1972, vol. 2, no. 2, s. 44.
    Zobacz w Google Scholar
  40. „Charles Darwin’s Death-Bed”, The Christian, 23 February 1922, s. 12.
    Zobacz w Google Scholar