Opublikowane 18.03.2022 — zaktualizowane 15.04.2022
Wersje
- 15.04.2022 - (2)
- 18.03.2022 - (1)
Słowa kluczowe
- Jan Paweł II,
- teoria ewolucji,
- teistyczny ewolucjonizm,
- Karol Darwin,
- nauka a religia
Jak cytować
Rupiński P., Darwinowska teoria ewolucji w wypowiedziach Jana Pawła II, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2022, t. 18, s. 113-138, https://doi.org/10.53763/fag.2021.18.6
Prawa autorskie (c) 2022 Filozoficzne Aspekty Genezy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
Artykuł omawia wypowiedzi Jana Pawła II, w których jako papież odnosił się do teorii ewolucji i podejmował się jej oceny z punktu widzenia chrześcijańskiej nauki o stworzeniu. Zgodnie z popularnym poglądem Jan Paweł II pogodził chrześcijański kreacjonizm z ewolucjonizmem i nawet wprost określany jest jako ewolucjonista. Na podstawie konkretnych wypowiedzi papieża został wykazany szereg trudności w uzasadnieniu tak postawionej tezy. Analizie zostały poddane teksty papieskich katechez na temat stworzenia z lat 1985–1986, a także przesłania, które w 1996 roku wystosował do członków Papieskiej Akademii Nauk. Jan Paweł II zaznaczył, pod jakimi warunkami ewolucjonizm jest możliwy do pogodzenia z nauką chrześcijańską, odrzucając dogmatyczne zasady, które stały u podstaw darwinowskiej teorii ewolucji. Postulował jednak stanowisko, w którym naukowa wizja świata nie jest niezgodna z wizją religijną, a obie uzupełniają się, opisując inne wymiary rzeczywistości.
Pobrania
Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.
Bibliografia
- Bylica Piotr, Darwin o celowości w przyrodzie, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 2008, nr 3–4, s. 259–273.
Zobacz w Google Scholar - Bylica Piotr, Darwinizm i koncepcja wieloświata a religijne wyjaśnienie racjonalnego porządku i poznawalności przyrody, Zagadnienia Naukoznawstwa 2012, nr 3 (193), s. 185–204.
Zobacz w Google Scholar - Chaberek Michał, Jan Paweł II, teoria ewolucji i inteligentny projekt, w: Kastelik, Krupka i Woźniak (red.), Jan Paweł II…, s. 291–318.
Zobacz w Google Scholar - Chaberek Michał, Kościół a ewolucja, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar - Chaberek Michał, Pochodzenie człowieka a chrześcijański personalizm, Studia Teologiczne. Białystok, Drohiczyn, Łomża 2012, nr 30, s. 279–292.
Zobacz w Google Scholar - Ciszek Mariusz, Problem pochodzenia człowieka z perspektywy ewolucjonizmu teistycznego, Studia Philosophiae Christianae 2008, nr 44/1, s. 192–205.
Zobacz w Google Scholar - Cracraft Joel, Phylogenetic Analysis, Evolutionary Models, and Paleontology, w: Cracraft i Eldredge (eds.), Phylogenetic Analysis and Paleontology…, s. 7–39.
Zobacz w Google Scholar - Cracraft Joel i Eldredge Niles (eds.), Phylogenetic Analysis and Paleontology, Columbia University Press, New York 1979.
Zobacz w Google Scholar - Darwin Karol, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymywaniu się doskonalszych ras w walce o byt, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, Wydawnictwo MG, Kraków 2019.
Zobacz w Google Scholar - Dawkins Richard, Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, przeł. Antoni Hoffman, Biblioteka Myśli Współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar - Dębowski Józef i Hetmański Marek (red.), Poznanie. Człowiek. Wartości. Prace ofiarowane Profesorowi Zdzisławowi Cackowskiemu, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Zobacz w Google Scholar - Heller Michał, Ewolucja i stworzenie, w: Heller i Życiński, Dylematy ewolucji…, s. 153–159.
Zobacz w Google Scholar - Heller Michał i Życiński Józef, Dylematy ewolucji, Universum, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 1996.
Zobacz w Google Scholar - Hunter Cornelius G., Dlaczego teoria ewolucji nie spełnia kryterium naukowości, przeł. Izabela Janus, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 53–78.
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Człowiek — obraz Boży — istotą duchowo-cielesną (katecheza z 16 kwietnia 1986 roku), w: Katechezy Ojca Świętego…, s. 151–154.
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Dowody na istnienie Boga (katecheza z 10 lipca 1985 roku), w: Katechezy Ojca Świętego…, s. 69–70 [67–70].
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Fides et ratio, Acta Apostolicae Sedis 1999, Vol. 91, s. 5–89.
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Orędzie życia. Przesłanie Ojca Świętego do członków Papieskiej Akademii Nauk, W Drodze 1997, nr 9 (289), s. 43–46.
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Stworzenie: Bóg powołuje z nicości do istnienia świat i człowieka (katecheza z 29 stycznia 1986 roku), w: Katechezy Ojca Świętego…, s. 135–138.
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Stworzyciel: Bóg Trójjedyny (katecheza z 5 marca 1986 roku), w: Katechezy Ojca Świętego…, s. 138–141.
Zobacz w Google Scholar - Jan Paweł II, Tajemnica stworzenia (katecheza z 8 stycznia 1986 roku), w: Katechezy Ojca Świętego…, s. 129–132.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Darwinowska teoria ewolucji jako teoria filozoficzna, w: Konstańczak i Turowski (red.), Filozofia jako mądrość bycia…, s. 17–23.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Dlaczego ewolucjonizm prowadzi do ateizmu?, w: Dębowski i Hetmański (red.), Poznanie. Człowiek. Wartości…, s. 65–76.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Klasyfikacja stanowisk kreacjonistycznych, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 241–269.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Metodologiczne aspekty kontrowersji ewolucjonizm-kreacjonizm, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 35, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Naturalizm ewolucjonizmu a wiara religijna. Przypadek Darwina, Przegląd Religioznawczy 1999, nr 1 (191), s. 17–34.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Niedocenianie filozofii. Błąd Phillipa E. Johnsona, Na Początku… 2002, nr 1–2 (151–152), s. 14–19.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Poglądy teologiczne Darwina, w: Leszczyński (red.), Ewolucja, filozofia, religia…, s. 59–84.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Podstawowe pojęcia i poglądy, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Twarde jądro ewolucjonizmu, Roczniki Filozoficzne 2003, t. 51, z. 3, s. 77–117.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Zapis kopalny. O konflikcie faktów i teorii — rozważania metodologiczne, Na Początku… 2003, R. 11, nr 7–8 (170–171), s. 295–320.
Zobacz w Google Scholar - Jodkowski Kazimierz, Zasadnicza nierozstrzygalność sporu ewolucjonizm-kreacjonizm, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2012, R. 21, nr 3 (83), s. 201–222.
Zobacz w Google Scholar - Johnston George Sim, Czy Darwin miał rację? Katolicy a teoria ewolucji, przeł. Joanna Kaliszczyk, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 24–25.
Zobacz w Google Scholar - Kastelik Bogusław, Krupka Aneta i Woźniak Robert (red.), Jan Paweł II. Posługa myślenia, t. 2, Studia nad myślą Jana Pawła II, t. XVII, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2015.
Zobacz w Google Scholar - Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Bóg Ojciec, Apostolicum, Wydawnictwo M, Kraków 1998.
Zobacz w Google Scholar - Konstańczak Stefan i Turowski Tomasz (red.), Filozofia jako mądrość bycia. Profesorowi Krzysztofowi Kaszyńskiemu w darze z okazji 70. urodzin, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009.
Zobacz w Google Scholar - Leszczyński Damian (red.), Ewolucja, filozofia, religia, Lectiones & Acroases Philosophicae 2010, Vol. III.
Zobacz w Google Scholar - Malec Grzegorz, Teologiczne dylematy Karola Darwina, Roczniki Filozoficzne 2012, t. 60, nr 1, s. 67–85.
Zobacz w Google Scholar - Malec Grzegorz, «Wzniosły jest pogląd, że Stwórca…», czyli łapówka Darwina dla chrześcijan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 187–204.
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, Kościół a ewolucyjny materializm, Edukacja Filozoficzna 2005, Vol. 40, s. 223–228.
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, Metodologiczno-filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 6, Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015.
Zobacz w Google Scholar - Sagan Dariusz, Spór o nieredukowalną złożoność układów biochemicznych, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 5, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Życiński Józef, Bóg i ewolucja. Podstawowe pytania ewolucjonizmu chrześcijańskiego, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.
Zobacz w Google Scholar - Życiński Józef, Cel i konieczność w ewolucji, w: Heller i Życiński, Dylematy ewolucji…, s. 108–116.
Zobacz w Google Scholar - Życiński Józef, U źródeł biologii niearystotelesowskiej, w: Heller i Życiński, Dylematy ewolucji…, s. 44–55.
Zobacz w Google Scholar - Życiński Józef, Wszechświat emergentny, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.
Zobacz w Google Scholar