Tom 16/17 2019/2020
Artykuły

Geneza społeczeństwa w myśli Bernarda Mandeville'a

PDF
  • Agnieszka Droś

Opublikowane 20.01.2022 — zaktualizowane 22.01.2022

Wersje

Słowa kluczowe

  • Bernard Mandeville,
  • Oświecenie angielskie,
  • geneza społeczeństwa,
  • powstanie języka,
  • historia przypuszczalna,
  • natura ludzka,
  • Bajka o pszczołach
    • ...More
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Droś, Agnieszka. “Geneza społeczeństwa W myśli Bernarda Mandeville’a”. 2022. Filozoficzne Aspekty Genezy , Jan. 2022, pp. 135-54, https://doi.org/10.53763/fag.2019-2020.16-17.2.

Abstrakt

W artykule przedstawiono paradoks prywatnych przywar i korzyści publicznych Bernarda Mandeville’a na przykładzie jego poglądów na genezę społeczeństwa w oparciu głownie o drugi tom Bajki o pszczołach i The Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War [Pochodzenie honoru i przydatność chrześcijaństwa w wojnie]. Ewolucyjny proces rozwoju społeczeństwa ukazany w tekście różni się od poglądów prezentowanych przez autora w pierwszym tomie Bajki, kładzie bowiem nacisk na długotrwały i spontaniczny charakter postępu dokonanego przez ludzi o niewybitnych umysłach. W swoich rozważaniach Mandeville pozostaje przy kluczowym dla siebie temacie natury ludzkiej i istotności ludzkich przywar w poprawnym funkcjonowaniu grup społecznych. Kontynuuje dywagacje rozpoczęte w pierwszym tomie Bajki nad tym, kim człowiek w rzeczywistości jest. Temat powstania społeczeństwa wpisuje się w deklarowany przez niego cel, jakim jest sprawienie by ludzie lepiej rozumieli samych siebie.

PDF

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

  1. Alter Stephen G., Okręt Mandeville’a. Rola teistycznej idei projektu i inspiracje filozoficzne w Darwinowskiej wizji doboru naturalnego, przeł. Grzegorz Malec, Filozoficzne Aspekty Genezy 2019/2020, t. 16/17, s. 83-118, https://doi.org/10.53763/fag.2019-2020.16-17.7 [29.06.2020].
  2. Braga Joaquim, Hypothetical Thought Mandeville’s Deconstructive Genealogy of Sociability, I castelli di Yale online 2016, vol. 4, no. 2, s. 145-159, https://tiny.pl/95s9k [29.06.2020].
  3. Hobbes Tomasz, Lewiatan, przeł. Czesław Znamierowski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954.
  4. Höpfl H.M., From Savage to Scotsman: Conjectural History in the Scottish Enlightenment, Journal of British Studies 1978, vol. 17, no. 2, s. 19-40.
  5. Horne Thomas A., Envy and Commercial Society: Mandeville and Smith on «Private Vices, Public Benefits», Political Theory 1981, vol. 9, no. 4, s. 551-569.
  6. Jones Tom, Theories of Language in the Eighteenth Century, https://tiny.pl/95s93 [03.05.2021].
  7. Kaye Frederick B., Introduction, w: Mandeville, The Fable of the Bees…, vol. I, s. CXLIIl-CXLIV, https://tiny.pl/95s9z [10.02.2021].
  8. Kaye Frederick B., Mandeville on the Origin of Language, Modern Language Notes 1924, vol.. 38, no. 3, s. 136-142.
  9. Knott Martin O., Mandeville on Governability, The Journal of Scottish Philosophy 2014, vol. 12, no. 1, s. 19-49.
  10. Lovejoy Arthur O., Reflections on Human Nature, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1961.
  11. Mandeville Bernard, A Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Diseases (1730), ed. Sylvie Kleiman-Lafon, Springer, Cham 2017.
  12. Mandeville Bernard, An Enquiry Into the Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War, London 2015.
  13. Mandeville Bernard, Bajka o pszczołach, przeł. Agnieszka Glinczanka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków 1957.
  14. Mandeville Bernard, Skromna obrona domów publicznych, przeł. Marian Skrzypek, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2016.
  15. Mandeville Bernard, The Fable of the Bees, vol. I, Clarendon Press, Oxford 1988.
  16. Mandeville Bernard, The Fable of the Bees, vol. II, Clarendon Press, Oxford 1988, https://tiny.pl/95swh [10.02.2021].
  17. Ossowska Maria, Motywy postępowania. Z zagadnień psychologii moralności, Książka i Wiedza, Warszawa 1958.
  18. Palmeri Frank, Bernard de Mandeville and the Shaping of Conjectural History, w: Pires and Braga (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes…, s. 15-24.
  19. Paxman David, Language Theory and National Character in the Eighteenth Century, s. 28-38, https://tiny.pl/95swm [03.05.2021].
  20. Pires Edmundo B. and Braga Joaquim (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes: Morals, Politics, Economics, and Therapy, Springer, Cham 2015.
  21. Prendergast Renee, Accumulation of Knowledge and Accumulation of Capital in Early «Theories» of Growth and Development, Cambridge Journal of Economics 2010, vol. 34, no. 3, s. 413-431.
  22. Prendergast Renee, Knowledge, Innovation and Emulation in the Evolutionary Thought of Bernard Mandeville, Cambridge Journal of Economics 2014, vol. 38, no. 1, s. 87-107.
  23. Primer Irwin (ed.), Mandeville Studies — New Explorations in the Art and Thought of Dr. Bernard Mandeville (1670-1733), Springer, Haga 1975.
  24. Rogowska Beata, 300 lat po wielkim skandalu. Wkład Bajki o pszczołach B. Mandeville’a do ekonomii, Kwartalnik Historii Myśli Ekonomicznej 2014, nr 1, s. 85-112.
  25. Rousseau George S., Mandeville and Europe: Medicine and Philosophy, w: Irwin Primer (ed.), Mandeville Studies…, s. 11-21.
  26. Schreyer Rüdiger, Condillac, Mandeville, and the Origin of Language, Historiographia Linguistica 1978, vol. 5, no. 1-2, s. 15-43.
  27. Schreyer Rüdiger, The Origin of Language: A Scientific Approach to the Study of Man, Topoi 1985, vol. 4, no. 2, s. 181-186, https://tiny.pl/911p8 [03.05.2021].
  28. Simonazzi Mauro, Atheism, Religion and Society in Mandeville’s Thought, w: Pires and Braga (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes…, s. 221-242.
  29. Simonazzi Mauro, Bernard Mandeville on hypochondria and Self-Liking, Erasmus Journal for Philosophy and Economics 2016, vol. 9, no. 1, s. 62-81.
  30. Tolonen Mikko, The Gothic Origin of Modern Civility: Mandeville and the Scots on Courage, s. 1-16, https://tiny.pl/95s9n [29.06.2020].
  31. Winch Donald, Mandeville, Rousseau, and the Paradox in Favour of Luxury, w: Winch, Secret Concatenations…, s. 1-20, https://tiny.pl/911pl [15.08.2020].
  32. Winch Donald, Secret Concatenations: Mandeville to Malthus, Oxford 1995.
  33. Yuran Noam, A Moralistic Failure: Mandeville and the Obscene Origin of Economic Thought, Social Research 2016, vol. 83, no. 3, s. 573-595.