Tom 16/17 2019/2020
Artykuły

Geneza społeczeństwa w myśli Bernarda Mandeville'a

PDF
  • Agnieszka Droś
DOI: https://doi.org/10.53763/fag.2019-2020.16-17.2

Opublikowane 20.01.2022 — zaktualizowane 22.01.2022

Wersje

Słowa kluczowe

  • Bernard Mandeville,
  • Oświecenie angielskie,
  • geneza społeczeństwa,
  • powstanie języka,
  • historia przypuszczalna,
  • natura ludzka,
  • Bajka o pszczołach
    • ...więcej
    mniej

Jak cytować

Droś A., Geneza społeczeństwa w myśli Bernarda Mandeville’a, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2022, s. 135-154, https://doi.org/10.53763/fag.2019-2020.16-17.2
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Abstrakt

W artykule przedstawiono paradoks prywatnych przywar i korzyści publicznych Bernarda Mandeville’a na przykładzie jego poglądów na genezę społeczeństwa w oparciu głownie o drugi tom Bajki o pszczołach i The Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War [Pochodzenie honoru i przydatność chrześcijaństwa w wojnie]. Ewolucyjny proces rozwoju społeczeństwa ukazany w tekście różni się od poglądów prezentowanych przez autora w pierwszym tomie Bajki, kładzie bowiem nacisk na długotrwały i spontaniczny charakter postępu dokonanego przez ludzi o niewybitnych umysłach. W swoich rozważaniach Mandeville pozostaje przy kluczowym dla siebie temacie natury ludzkiej i istotności ludzkich przywar w poprawnym funkcjonowaniu grup społecznych. Kontynuuje dywagacje rozpoczęte w pierwszym tomie Bajki nad tym, kim człowiek w rzeczywistości jest. Temat powstania społeczeństwa wpisuje się w deklarowany przez niego cel, jakim jest sprawienie by ludzie lepiej rozumieli samych siebie.

PDF

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Alter Stephen G., Okręt Mandeville’a. Rola teistycznej idei projektu i inspiracje filozoficzne w Darwinowskiej wizji doboru naturalnego, przeł. Grzegorz Malec, Filozoficzne Aspekty Genezy 2019/2020, t. 16/17, s. 83-118, https://doi.org/10.53763/fag.2019-2020.16-17.7 [29.06.2020].
    Zobacz w Google Scholar
  2. Braga Joaquim, Hypothetical Thought Mandeville’s Deconstructive Genealogy of Sociability, I castelli di Yale online 2016, vol. 4, no. 2, s. 145-159, https://tiny.pl/95s9k [29.06.2020].
    Zobacz w Google Scholar
  3. Hobbes Tomasz, Lewiatan, przeł. Czesław Znamierowski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954.
    Zobacz w Google Scholar
  4. Höpfl H.M., From Savage to Scotsman: Conjectural History in the Scottish Enlightenment, Journal of British Studies 1978, vol. 17, no. 2, s. 19-40.
    Zobacz w Google Scholar
  5. Horne Thomas A., Envy and Commercial Society: Mandeville and Smith on «Private Vices, Public Benefits», Political Theory 1981, vol. 9, no. 4, s. 551-569.
    Zobacz w Google Scholar
  6. Jones Tom, Theories of Language in the Eighteenth Century, https://tiny.pl/95s93 [03.05.2021].
    Zobacz w Google Scholar
  7. Kaye Frederick B., Introduction, w: Mandeville, The Fable of the Bees…, vol. I, s. CXLIIl-CXLIV, https://tiny.pl/95s9z [10.02.2021].
    Zobacz w Google Scholar
  8. Kaye Frederick B., Mandeville on the Origin of Language, Modern Language Notes 1924, vol.. 38, no. 3, s. 136-142.
    Zobacz w Google Scholar
  9. Knott Martin O., Mandeville on Governability, The Journal of Scottish Philosophy 2014, vol. 12, no. 1, s. 19-49.
    Zobacz w Google Scholar
  10. Lovejoy Arthur O., Reflections on Human Nature, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1961.
    Zobacz w Google Scholar
  11. Mandeville Bernard, A Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Diseases (1730), ed. Sylvie Kleiman-Lafon, Springer, Cham 2017.
    Zobacz w Google Scholar
  12. Mandeville Bernard, An Enquiry Into the Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War, London 2015.
    Zobacz w Google Scholar
  13. Mandeville Bernard, Bajka o pszczołach, przeł. Agnieszka Glinczanka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków 1957.
    Zobacz w Google Scholar
  14. Mandeville Bernard, Skromna obrona domów publicznych, przeł. Marian Skrzypek, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2016.
    Zobacz w Google Scholar
  15. Mandeville Bernard, The Fable of the Bees, vol. I, Clarendon Press, Oxford 1988.
    Zobacz w Google Scholar
  16. Mandeville Bernard, The Fable of the Bees, vol. II, Clarendon Press, Oxford 1988, https://tiny.pl/95swh [10.02.2021].
    Zobacz w Google Scholar
  17. Ossowska Maria, Motywy postępowania. Z zagadnień psychologii moralności, Książka i Wiedza, Warszawa 1958.
    Zobacz w Google Scholar
  18. Palmeri Frank, Bernard de Mandeville and the Shaping of Conjectural History, w: Pires and Braga (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes…, s. 15-24.
    Zobacz w Google Scholar
  19. Paxman David, Language Theory and National Character in the Eighteenth Century, s. 28-38, https://tiny.pl/95swm [03.05.2021].
    Zobacz w Google Scholar
  20. Pires Edmundo B. and Braga Joaquim (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes: Morals, Politics, Economics, and Therapy, Springer, Cham 2015.
    Zobacz w Google Scholar
  21. Prendergast Renee, Accumulation of Knowledge and Accumulation of Capital in Early «Theories» of Growth and Development, Cambridge Journal of Economics 2010, vol. 34, no. 3, s. 413-431.
    Zobacz w Google Scholar
  22. Prendergast Renee, Knowledge, Innovation and Emulation in the Evolutionary Thought of Bernard Mandeville, Cambridge Journal of Economics 2014, vol. 38, no. 1, s. 87-107.
    Zobacz w Google Scholar
  23. Primer Irwin (ed.), Mandeville Studies — New Explorations in the Art and Thought of Dr. Bernard Mandeville (1670-1733), Springer, Haga 1975.
    Zobacz w Google Scholar
  24. Rogowska Beata, 300 lat po wielkim skandalu. Wkład Bajki o pszczołach B. Mandeville’a do ekonomii, Kwartalnik Historii Myśli Ekonomicznej 2014, nr 1, s. 85-112.
    Zobacz w Google Scholar
  25. Rousseau George S., Mandeville and Europe: Medicine and Philosophy, w: Irwin Primer (ed.), Mandeville Studies…, s. 11-21.
    Zobacz w Google Scholar
  26. Schreyer Rüdiger, Condillac, Mandeville, and the Origin of Language, Historiographia Linguistica 1978, vol. 5, no. 1-2, s. 15-43.
    Zobacz w Google Scholar
  27. Schreyer Rüdiger, The Origin of Language: A Scientific Approach to the Study of Man, Topoi 1985, vol. 4, no. 2, s. 181-186, https://tiny.pl/911p8 [03.05.2021].
    Zobacz w Google Scholar
  28. Simonazzi Mauro, Atheism, Religion and Society in Mandeville’s Thought, w: Pires and Braga (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes…, s. 221-242.
    Zobacz w Google Scholar
  29. Simonazzi Mauro, Bernard Mandeville on hypochondria and Self-Liking, Erasmus Journal for Philosophy and Economics 2016, vol. 9, no. 1, s. 62-81.
    Zobacz w Google Scholar
  30. Tolonen Mikko, The Gothic Origin of Modern Civility: Mandeville and the Scots on Courage, s. 1-16, https://tiny.pl/95s9n [29.06.2020].
    Zobacz w Google Scholar
  31. Winch Donald, Mandeville, Rousseau, and the Paradox in Favour of Luxury, w: Winch, Secret Concatenations…, s. 1-20, https://tiny.pl/911pl [15.08.2020].
    Zobacz w Google Scholar
  32. Winch Donald, Secret Concatenations: Mandeville to Malthus, Oxford 1995.
    Zobacz w Google Scholar
  33. Yuran Noam, A Moralistic Failure: Mandeville and the Obscene Origin of Economic Thought, Social Research 2016, vol. 83, no. 3, s. 573-595.
    Zobacz w Google Scholar