Opublikowane 24.05.2021
Słowa kluczowe
- obywatelskość,
- podmiotowość,
- tożsamość,
- demokracja,
- partycypacja
Jak cytować
Brodziak Łukasz, Podmiotowość i tożsamość jako źródła obywatelskości, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2021, t. 13, s. 245-264, https://doi.org/10.53763/fag.2016.13.132
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania, co leży u źródła genezy obywatelskości. Ta zaś przedstawiona zostaje jako postulowany i bardzo propagowany zbiór cech, zmierzający do aktywności i zaangażowania na rzecz czynienia wspólnego dobra. Może ona być wyrażona poprzez partycypację, udział w sprawowaniu władzy, a także sprawstwo o bezpośrednim skutku prawnym. Według autora tak rozumiana aktywność bierze swoje początki w dwóch cechach. Są to podmiotowość oraz tożsamość. Nie są to cechy nabyte czy też nadane. Pochodzą one z wewnętrznej natury człowieka. Ta przyrodzona natura jest czymś całkowicie indywidualnym. Jest również idealną bazą do kształtowania dobrych cech obywatelskich. Ochrona tej wewnętrznej natury, zwanej przez prawodawcę polskiego również godnością, powinna być przedmiotem ochrony aparatu państwa. Artykuł ten ukazuje wieloaspektowe powiązania między wewnętrzną naturą, jej pochodnymi, a także obywatelskością indywidualną i zbiorową, a wreszcie prawodawstwem. Konstrukcja ta ukazuje filozoficzną i antropologiczną genezę cnót obywatelskich.
Pobrania
Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.
Bibliografia
- Arystoteles, Dzieła Wszystkie. Tom 5, przeł. Daniela Gromska, Leopold Regner i Witold Wróblewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar - Arystoteles, Etyka Nikomachejska, w: Arystoteles, Dzieła Wszystkie….
Zobacz w Google Scholar - Banaszak Bogusław, „Konstytucyjna regulacja praw i wolności jednostki w okresie transformacji ustrojowej w Polsce”, w: Gdulewicz, Orłowski i Patyra (red.), 25 lat transformacji ustrojowej…, s. 181-194.
Zobacz w Google Scholar - Bankowicz Marek, Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
Zobacz w Google Scholar - Bodio Tadeusz i Jakubowski Wojciech (red.), Konstytucja RP. Oczekiwania i nadzieje, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar - Brodziak Łukasz, „Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jako element partycypacji obywatelskiej w kontekście kondycji polskiej samorządności lokalnej na poziomie gmin”, Studia Prawa Publicznego 2016, nr 3(15), s. 131-162.
Zobacz w Google Scholar - Bukowska Xymena i Wnuk-Lipiński Edmund, „Obywatelskość à la polonaise — czyli jakimi obywatelami są Polacy?”, Nauka 2009, nr 1, s. 23-46.
Zobacz w Google Scholar - Castells Manuel, Siła tożsamości, przeł. Sebastian Szymański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar - Dahl Robert, Demokracja i jej krytycy, przeł. Stefan Amsterdamski, Wydawnictwo ALETHEIA, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar - Dahl Robert i Stinebrickner Bruce, Współczesna analiza polityczna, przeł. Paweł Kaźmierczak, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar - Domański Henryk, Ostrowska Antonina i Rychard Andrzej (red.), Niepokoje polskie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar - Dudkiewicz Magdalena, Technokraci dobroczynności, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar - Dziubka Kazimierz, Obywatelskość jako virtù podmiotu demokracji, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008.
Zobacz w Google Scholar - Frieske Kazimierz i Pawłowska Kinga, „Jeśli partycypacja — …to z taką panną jak ty”, w: PRzybylska i Giza (red.), Partycypacja obywatelska…, s. 12-26.
Zobacz w Google Scholar - Gdulewicz Ewa, Orłowski Wojciech i Patyra Sławomir (red.), 25 lat transformacji ustrojowej w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015.
Zobacz w Google Scholar - Gliński Piotr, „Bariery samoorganizacji obywatelskiej”, w: Domański, Ostrowska i Rychard (red.), Niepokoje polskie…, s. 227-257.
Zobacz w Google Scholar - Habermas Juergen, Uwzględniając innego, przeł. Adam Romaniuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar - Kaczmarek Robert i Mieszkowska Bożena, Tożsamość. Bo chcę wiedzieć, co ze mną będzie, Oficyna Naukowa, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar - Kaufmann Jean-Claude, Kiedy Ja jest innym. Dlaczego i jak coś się w nas zmienia, przeł. Alina Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar - Keplinger Alicja (red.), Bierność społeczna, ENETEIA, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Kobylarek Aleksander, „Bierny obywatel”, w: Keplinger (red.), Bierność społeczna…, s. 269-279.
Zobacz w Google Scholar - Kojder Andrzej, Godność i siła prawa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar - Kojder Andrzej, Myśli Leona Petrażyckiego, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar - Kosseleck Reinhart, Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego, przeł. Jarosław Marecki i Wojciech Kunicki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar - Kowalska Małgorzata, „Dialektyka podmiotu”, w: MIGASIŃSKI (red.), Podmiotowość i tożsamość…, s. 32-40.
Zobacz w Google Scholar - Malinowska Izabela, „Prawa i wolności obywateli oraz innych podmiotów w projekcie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”, w: Bodio i Jakubowski (red.), Konstytucja RP…, s. 165-168.
Zobacz w Google Scholar - Migasiński Jacek (red.) Podmiotowość i tożsamość, Wydawnictwo Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar - Misztal Wojciech i Kościański Artur (red.), Rozdroża praktyki i idei społeczeństwa obywatelskiego, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar - Misztal Wojciech i Kościański Artur (red.), Społeczeństwo obywatelskie. Między ideą a praktyką, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Misztal Wojciech i Kościański Artur, „Wprowadzenie: Idea — praktyka: społeczeństwo obywatelskie na rozdrożach?”, w: MISZTAL i KOŚCIAŃSKI (red.), Rozdroża praktyki…, s. 5-16.
Zobacz w Google Scholar - Ossowska Maria, Wzór demokraty, Instytut Wydawniczy Daimonion, Lublin 1992.
Zobacz w Google Scholar - Pietrzyk-Reeves Dorota, Idea Społeczeństwa Obywatelskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.
Zobacz w Google Scholar - Politologia. Przewodnik encyklopedyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar - Półtawski Andrzej, Po co filozofować?, Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.
Zobacz w Google Scholar - Przybylska Anna i Giza Anna (red.), Partycypacja obywatelska. Od teorii do praktyki społecznej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar - Robertson David, Słownik polityki, przeł. Małgorzata Dera, Miłosz Młynarz, Grzegorz Polak i Rafał Wonicki, Sic!, Warszawa 2009.
Zobacz w Google Scholar - Sotwin Wiesława, Podmiotowość w sferze politycznej, czyli pragmatyzm-pryncypializm, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar - Szymczak Wioletta, „Zaufanie społeczne i kondycja społeczeństwa obywatelskiego w Polsce”, w: Misztal i Kościański (red.), Społeczeństwo obywatelskie…, s. 151-169.
Zobacz w Google Scholar - Taylor Charles, Źródła podmiotowości, przeł. Marcin Gruszczyński, Olga Latek, Adam Lipszyc, Agnieszka Michalak, Agnieszka Rostkowska, Marcin Rychter i Łukasz Sommer, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar - Zwarthoed Danielle, Zrozumieć biedę. John Rawls — Amartya Sen, przeł. Agnieszka Karpowicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2012.
Zobacz w Google Scholar - Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 roku - Konstytucja RP (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Zobacz w Google Scholar - Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2015, poz. 753).
Zobacz w Google Scholar