Opublikowane 24.05.2021 — zaktualizowane 24.02.2023
Wersje
- 24.02.2023 - (2)
- 24.05.2021 - (1)
Słowa kluczowe
- teologia naturalna,
- naturalizm metodologiczny,
- projekt,
- stworzenie,
- teizm
- subtelne zestrojenie,
- zakazy,
- regres eksplanacyjny,
- rekurencja eksplanacyjna,
- brzytwa Ockhama ...więcej
Jak cytować
Ratzsch D., Teologia naturalna, naturalizm metodologiczny i "żółwie do samego dołu", Filozoficzne Aspekty Genezy, 2023, t. 13, s. 119-152, https://doi.org/10.53763/fag.2016.13.128
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
Teologia naturalna nie cieszyła się szczególnym poważaniem przez ostatnie 150 lat. Najnowsze ustalenia zarówno w dziedzinie nauki, jak i filozofii nauki zapewniają jednak pewne nowe możliwości i środki. W artykule analizuję pewne obszary i struktury, w ramach których objawić się może (w zasadzie) potencjał teologii naturalnej. Następnie argumentuję, że współczesna broń przeciwko próbom rzeczowego powiązania nauki i religii — naturalizm metodologiczny — nie tylko nie stanowi nienaruszalnej normy, nie wykluczając zatem możliwości uprawiania autentycznej teologii naturalnej, ale też może nieść niefortunne konsekwencje teologiczne.
Pobrania
Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.
Bibliografia
- Atkins Peter, „Awesome versus Adipose”, Free Inquiry 1998, vol. 18, no. 2.
Zobacz w Google Scholar - Atkins Peter, The Creation, Freeman, San Francisco 1981.
Zobacz w Google Scholar - Bacon Francis, Of the Proficience and Advancement of Learning, Great Books of the Western World, vol. 30, assoc. ed., Mortimer Adler, Encyclopedia Britannica, Chicago 1952.
Zobacz w Google Scholar - Barrow John and Tipler Frank, The Anthropic Cosmological Principle, Oxford University Press, Oxford 1986.
Zobacz w Google Scholar - Boyle Robert, A Disquisition about the Final Causes of Natural Things; Wherein It Is Inquir’d Whether, and (If at All) with What Cautions, a Naturalist Should Admit Them?, 1688.
Zobacz w Google Scholar - Boyle Robert, The Excellency of Theology, Compared with Natural Philosophy, w: Robert Boyle on Natural Philosophy…, s. 149-150.
Zobacz w Google Scholar - Bradley Walter, „The «Just So» Universe”, Touchstone July/August 1990, s. 70-75.
Zobacz w Google Scholar - Brooke John Hedley, Science and Religion, Cambridge University Press, Cambridge 1991.
Zobacz w Google Scholar - Clarke Samuel, A Demonstration of the Being and Attributes of God, ed. Ezio Vialati, Cambridge University Press, Cambridge 1998.
Zobacz w Google Scholar - Collins Robin, „Does the Many-Universe Hypothesis Really Explain the Fine-Tuning?”, http://tiny.pl/g93zg (30.08.2016).
Zobacz w Google Scholar - Crick Francis, Of Molecules and Men, University of Washington Press, Seattle 1966.
Zobacz w Google Scholar - Crick Francis, What Mad Pursuit, Basic, New York 1988.
Zobacz w Google Scholar - Darwin Francis (ed.), Autobiography of Charles Darwin and Selected Letters, Dover, New York 1958.
Zobacz w Google Scholar - Darwin Karol, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Półtowicz i S. Skowron, Biblioteka Klasyków Biologii, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960.
Zobacz w Google Scholar - Davies Paul, Are We Alone?, Basic, New York 1995.
Zobacz w Google Scholar - De Duve Christian, Vital Dust: Life as a Cosmic Imperative, Basic, New York 1995.
Zobacz w Google Scholar - De Vries Paul, „Naturalism in the Natural Sciences: A Christian Perspective”, Christian Scholar’s Review 1986, vol. 15, no. 4, s. 388-396.
Zobacz w Google Scholar - De Vries Paul, „Naturalizm w naukach przyrodniczych. Perspektywa chrześcijańska”, przeł. Radosław Plato, Filozoficzne Aspekty Genezy 2011, t. 8, s. 121-135, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2011.t.8/art.08.pdf (12.08.2016).
Zobacz w Google Scholar - Duhem Pierre, Aim and Structure of Physical Theory, Princeton University Press, Princeton 1954.
Zobacz w Google Scholar - Eldredge Niles, The Monkey Business, Washington Square, New York 1982.
Zobacz w Google Scholar - Gingerich Owen, „How Galileo Changed the Rules of Science”, Sky and Telescope 1993, vol. 85, no. 3, s. 32-36.
Zobacz w Google Scholar - Goldstein Herbert, Classical Mechanics, Addison-Wesley, Cambridge 1950.
Zobacz w Google Scholar - Hall Norman and Hall Lucia, „Is the War Between Science and Religion Over?”, The Humanist May/June 1986, s. 26-28.
Zobacz w Google Scholar - Harrison Edward, Masks of the Universe, Macmillan, New York 1985.
Zobacz w Google Scholar - Highfield Roger, „DNA Pioneers Lash Out at Religion”, London Daily Telegraph 24 March 2004.
Zobacz w Google Scholar - Horgan John, Koniec nauki, czyli o granicach wiedzy u schyłku ery naukowej, przeł. Michał Tempczyk, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar - Huxley Thomas, „Review of Origin of Species”, Westminster Review 1860, vol. 17, s. 541-570.
Zobacz w Google Scholar - Knorr-Cetina Karin, The Manufacture of Knowledge, Pergamon, New York 1981.
Zobacz w Google Scholar - Kuhn Thomas S., Struktura rewolucji naukowych, przeł. Helena Ostromęcka i Justyna Nowotniak, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
Zobacz w Google Scholar - Kultur der Gegenwart, 1915.
Zobacz w Google Scholar - Leslie John, Universes, Routledge, New York 1989.
Zobacz w Google Scholar - Lewontin Richard, „Billions and Billions of Demons”, New York Review of Books 9 January 1997, vol. 44, no. 1.
Zobacz w Google Scholar - Manson Neil (ed.), God and Design, Routledge, New York 2003.
Zobacz w Google Scholar - McMullin Ernan, „Indifference Principle and Anthropic Principle in Cosmology”, Studies in History and Philosophy of Science 1993, vol. 24, no. 3, s. 359-389.
Zobacz w Google Scholar - Murphy Nancey, „Phillip Johnson on Trial: A Critique of His Critique of Darwin”, Pennock (ed.), Intelligent Design Creationism…, s. 451-469.
Zobacz w Google Scholar - Oreskes Naomi, Shrader-Frechette Kristin, and Belitz Kenneth, „Verification, Validation and Confirmation of Numerical Models in the Earth Sciences”, Science 1994, vol. 263, no. 5147, s. 641-646.
Zobacz w Google Scholar - Pennock Robert (ed.), Intelligent Design Creationism and Its Critics, MIT Press, Cambridge 2001.
Zobacz w Google Scholar - Pennock Robert, „Naturalism, Evidence, and Creationism: The Case of Phillip Johnson”, w: Pennock (ed.), Intelligent Design Creationism…, s. 77-97.
Zobacz w Google Scholar - Pennock Robert, „Reply: Johnson’s Reason in the Balance”, w: pennock (ed.), Intelligent Design Creationism…, s. 103-107.
Zobacz w Google Scholar - Penrose Roger, Nowy umysł cesarza. O komputerach, umyśle i prawach fizyki, przeł. Piotr Amsterdamski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar - Planck Max, „Religion and Natural Science”, w: Planck, Scientific Autobiography…, s. 151-187.
Zobacz w Google Scholar - Planck Max, Scientific Autobiography and Other Papers, Williams and Norgate, London 1950.
Zobacz w Google Scholar - Plantinga Alvin, „Evolution, Neutrality, and Antecedent Probability: A Reply to McMullin and Van Till”, w: Pennock (ed.), Intelligent Design Creationism…, s. 197-236.
Zobacz w Google Scholar - Polanyi Michael, Science, Faith and Society, University of Chicago Press, Chicago 1964.
Zobacz w Google Scholar - Ratzsch Del, Nature, Design, and Science, Suny Press, Albany 2001.
Zobacz w Google Scholar - Ratzsch Del, „Nomo(theo)logical Necessity”, Faith and Philosophy 1987, vol. 4, no. 4, s. 383-402.
Zobacz w Google Scholar - Ratzsch Del, „Saturation, World-Ensembles, and Design”, w druku. (Artykuł ukazał się w: Faith and Philosophy 2005, vol. 22, no. 5, s. 667-686.)
Zobacz w Google Scholar - Robert Boyle on Natural Philosophy, ed. Marie Boas Hill, Bloomington, Indiana 1965.
Zobacz w Google Scholar - Ruse Michael, „Methodological Naturalism Under Attack”, w: Pennock (ed.), Intelligent Design Creationism…, s. 363-385.
Zobacz w Google Scholar - Scott Eugenie, „Creationism, Ideology, and Science”, Annals of the New York Academy of Science 24 June 1996, vol. 775.
Zobacz w Google Scholar - Scott Eugenie, „Darwin Prosecuted”, Creation/Evolution 1993, vol. 13, no. 2, s. 43.
Zobacz w Google Scholar - Smolin Lee, Życie Wszechświata. Nowe spojrzenie na kosmologię, przeł. Danuta Czyżewska, Tajemnice Nauki, Wydawnictwo Amber, Warszawa 1997.
Zobacz w Google Scholar - Swinburne Richard, „Prior Probabilities in the Argument from Fine Tuning”, w druku. (Artykuł ukazał się w: Faith and Philosophy 2005, vol. 22, no. 5, s. 641-653.)
Zobacz w Google Scholar - Van Der Meer Jitse (ed.), Facets of Faith and Science, vol. 2, University Press of America, Ancaster, Ontario, Pascal Centre and Lanham 1996.
Zobacz w Google Scholar - White Roger, „Fine-Tuning and Multiple Universes”, w: MANSON (ed.), God and Design…, s. 229-250.
Zobacz w Google Scholar - Wykstra Stephen, „Religious Beliefs, Metaphysical Beliefs, and Historiography of Science”, Osiris 2001, vol. 16, s. 29-46.
Zobacz w Google Scholar - Wykstra Stephen, „Should Worldviews Shape Science?: Toward an Integrationist Account of Scientific Theorizing”, w: Van Der Meer (ed.), Facets of Faith and Science…, s. 123-171.
Zobacz w Google Scholar