Nathana Aviezera interpretacja kabały i próba konkordyzmu: o (nie)współmierności dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun i dziesięciu sefirot kabały
Opublikowane 21.05.2021 — zaktualizowane 24.02.2023
Wersje
- 24.02.2023 - (2)
- 21.05.2021 - (1)
Słowa kluczowe
- Nathan Aviezer,
- Sefer Jecira,
- Sefer ha-Bahir,
- sefirot,
- kabała
- Izaak Luria,
- szewirat ha-kelim,
- kosmogonia,
- wymiary przestrzenne,
- teoria strun,
- konkordyzm,
- nauka,
- religia ...więcej
Jak cytować
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
W artykule niniejszym twierdzę, że idea współmierności, czy też odpowiedniości, dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun z dziesięcioma sefirot kabały zaproponowana przez Nathana Aviezera w jego artykule "Kabała, nauka i stworzenie Wszechświata" nie posiada podstaw w samych naukach kabalistycznych. Wydaje się, że pomysł Aviezera (posiłkującego się na kabałą luriańską), by utożsamić trzy górne sefirot z trzema zwykłymi wymiarami — wymiarami przez nas doświadczanymi (góra-dół, wschód-zachód, północ-południe) — a siedem dolnych sefirot z siedmioma wymiarami przestrzennymi, które — zgodnie z teorią strun — zwinęły się w procesie stworzenia, w rezultacie czego nie są przez nas postrzegane, jest odwróceniem doktryny kabalistycznej. Kabała utrzymuje bowiem, że trzy górne sefirot są transcendentne, ukryte i niepoznawalne, podczas gdy to w istocie siedem niższych sefirot jest poznawalnych i dostępnych ludzkiemu doświadczeniu.
Pobrania
Bibliografia
- Aviezer Nathan, „Kabała, nauka i stworzenie Wszechświata”, przeł. Dorota Brylla, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 243-259, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2014.t.11/art.11.pdf (24.06.2015).
Zobacz w Google Scholar - Krawczyk Michał, „Nowe perspektywy dla spekulatywnego mistycyzmu. O koncepcji fenomenu przesyconego Jeana-Luca Mariona”, Ogrody Nauk i Sztuk 2012, nr 2, s. 21-29.
Zobacz w Google Scholar - Aviezer Nathan, In the Beginning: Biblical Creation and Science, KTAV Publishing House, Inc., Hoboken, New Jersey 1990.
Zobacz w Google Scholar - Aviezer Nathan, Fossils and Faith: Understanding Torah and Science, KTAV Publishing House, Inc., Hoboken, New Jersey 2001.
Zobacz w Google Scholar - Piotrowski Robert, „Tora i nauka według Aviezera”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 278 [277-282], http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2012.t.9/art.11.pdf (18.01.2015).
Zobacz w Google Scholar - Cherry Shai, „Crisis Management via Biblical Interpretation: Fundamentalism, Modern Orthodoxy, and Genesis”, w: Geoffrey Cantor et al. (eds.), Jewish Tradition and the Challenge of Darwinism, The University of Chicago Press, Chicago 2006, s. 166-187.
Zobacz w Google Scholar - Jecira Sefer, czyli Księga Stworzenia (wydanie dwujęzyczne), tłum., op. i kom. Wojciech Brojer, Jan Doktór, Bohdan Kos, TIKKUN, Warszawa 1995.
Zobacz w Google Scholar - Scholem Gershom, Kabbalah, Keter Publishing House, Jerusalem 1974.
Zobacz w Google Scholar - Gordon Kerry, „Worlds Within Worlds: Kabbalah and the New Scientific Paradigm”, Zygon 2002, vol. 37, no. 4, s. 963-983.
Zobacz w Google Scholar - The Bahir: Illumination, trans. Aryeh Kaplan, Weiser Books, York Beach, Maine 1990.
Zobacz w Google Scholar - Sefer Tehilim/Księga Psalmów, przeł. Izaak Cylkow, Warszawa 1884.
Zobacz w Google Scholar - Pick Bernhard, The Cabala: Its Influence on Judaism and Christianity, The Open Court Publishing Company, Chicago — London 1913.
Zobacz w Google Scholar - Franck Adolph, The Kabbalah or The Religious Philosophy of the Hebrews, trans. Isaac Sossnitz, The Kabbalah Publishing Company, New York 1926.
Zobacz w Google Scholar - Schaya Leo, The Universal Meaning of the Kabbalah, trans. Nancy Pearson, Penguin Books, Baltimore, Maryland 1973.
Zobacz w Google Scholar - Bemidbar/Numeri, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
Zobacz w Google Scholar - Szemot/Exodus, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
Zobacz w Google Scholar - Scholem Gershom, Origins of the Kabbalah, trans. Allan Arkush, The Jewish Publication Society, Princeton University Press, Princeton 1990.
Zobacz w Google Scholar - Megilot/Ekklesiastes, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1904.
Zobacz w Google Scholar - Dwarim/Deuteronomium, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
Zobacz w Google Scholar - Miszlej/Przypowieści Salomona, przeł. Izaak Cylkow, Wydawnictwo Austeria, Kraków — Budapeszt 2009.
Zobacz w Google Scholar - SeferJob/Księga Hioba, przeł. Izaak Cylkow, Wydawnictwo Austeria, Kraków — Budapeszt 2008.
Zobacz w Google Scholar - Kordowero Mosze, Pardes Rimmonim.
Zobacz w Google Scholar - Jechiel BAR-LEW, Pieśń duszy. Wprowadzenie do żydowskiego mistycyzmu, przeł. Joanna Białek i Sacha Pecaric, Stowarzyszenie PARDES, Kraków 2006.
Zobacz w Google Scholar - Roland GOETSCHEL, Kabała, przeł. Regina Gromacka, AGADE, Warszawa 1994.
Zobacz w Google Scholar