Tom 11 (2014)
Artykuły

Nathana Aviezera interpretacja kabały i próba konkordyzmu: o (nie)współmierności dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun i dziesięciu sefirot kabały

Opublikowane 21.05.2021 — zaktualizowane 24.02.2023

Wersje

Słowa kluczowe

  • Nathan Aviezer,
  • Sefer Jecira,
  • Sefer ha-Bahir,
  • sefirot,
  • kabała,
  • Izaak Luria,
  • szewirat ha-kelim,
  • kosmogonia,
  • wymiary przestrzenne,
  • teoria strun,
  • konkordyzm,
  • nauka,
  • religia
  • ...więcej
    mniej

Jak cytować

Brylla D., Nathana Aviezera interpretacja kabały i próba konkordyzmu: o (nie)współmierności dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun i dziesięciu sefirot kabały, Filozoficzne Aspekty Genezy, 2023, t. 11, s. 261-276, https://doi.org/10.53763/fag.2014.11.107

Abstrakt

W artykule niniejszym twierdzę, że idea współmierności, czy też odpowiedniości, dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun z dziesięcioma sefirot kabały zaproponowana przez Nathana Aviezera w jego artykule "Kabała, nauka i stworzenie Wszechświata" nie posiada podstaw w samych naukach kabalistycznych. Wydaje się, że pomysł Aviezera (posiłkującego się na kabałą luriańską), by utożsamić trzy górne sefirot z trzema zwykłymi wymiarami — wymiarami przez nas doświadczanymi (góra-dół, wschód-zachód, północ-południe) — a siedem dolnych sefirot z siedmioma wymiarami przestrzennymi, które — zgodnie z teorią strun — zwinęły się w procesie stworzenia, w rezultacie czego nie są przez nas postrzegane, jest odwróceniem doktryny kabalistycznej. Kabała utrzymuje bowiem, że trzy górne sefirot są transcendentne, ukryte i niepoznawalne, podczas gdy to w istocie siedem niższych sefirot jest poznawalnych i dostępnych ludzkiemu doświadczeniu.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Aviezer Nathan, „Kabała, nauka i stworzenie Wszechświata”, przeł. Dorota Brylla, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 243-259, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2014.t.11/art.11.pdf (24.06.2015).
    Zobacz w Google Scholar
  2. Krawczyk Michał, „Nowe perspektywy dla spekulatywnego mistycyzmu. O koncepcji fenomenu przesyconego Jeana-Luca Mariona”, Ogrody Nauk i Sztuk 2012, nr 2, s. 21-29.
    Zobacz w Google Scholar
  3. Aviezer Nathan, In the Beginning: Biblical Creation and Science, KTAV Publishing House, Inc., Hoboken, New Jersey 1990.
    Zobacz w Google Scholar
  4. Aviezer Nathan, Fossils and Faith: Understanding Torah and Science, KTAV Publishing House, Inc., Hoboken, New Jersey 2001.
    Zobacz w Google Scholar
  5. Piotrowski Robert, „Tora i nauka według Aviezera”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 278 [277-282], http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2012.t.9/art.11.pdf (18.01.2015).
    Zobacz w Google Scholar
  6. Cherry Shai, „Crisis Management via Biblical Interpretation: Fundamentalism, Modern Orthodoxy, and Genesis”, w: Geoffrey Cantor et al. (eds.), Jewish Tradition and the Challenge of Darwinism, The University of Chicago Press, Chicago 2006, s. 166-187.
    Zobacz w Google Scholar
  7. Jecira Sefer, czyli Księga Stworzenia (wydanie dwujęzyczne), tłum., op. i kom. Wojciech Brojer, Jan Doktór, Bohdan Kos, TIKKUN, Warszawa 1995.
    Zobacz w Google Scholar
  8. Scholem Gershom, Kabbalah, Keter Publishing House, Jerusalem 1974.
    Zobacz w Google Scholar
  9. Gordon Kerry, „Worlds Within Worlds: Kabbalah and the New Scientific Paradigm”, Zygon 2002, vol. 37, no. 4, s. 963-983.
    Zobacz w Google Scholar
  10. The Bahir: Illumination, trans. Aryeh Kaplan, Weiser Books, York Beach, Maine 1990.
    Zobacz w Google Scholar
  11. Sefer Tehilim/Księga Psalmów, przeł. Izaak Cylkow, Warszawa 1884.
    Zobacz w Google Scholar
  12. Pick Bernhard, The Cabala: Its Influence on Judaism and Christianity, The Open Court Publishing Company, Chicago — London 1913.
    Zobacz w Google Scholar
  13. Franck Adolph, The Kabbalah or The Religious Philosophy of the Hebrews, trans. Isaac Sossnitz, The Kabbalah Publishing Company, New York 1926.
    Zobacz w Google Scholar
  14. Schaya Leo, The Universal Meaning of the Kabbalah, trans. Nancy Pearson, Penguin Books, Baltimore, Maryland 1973.
    Zobacz w Google Scholar
  15. Bemidbar/Numeri, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
    Zobacz w Google Scholar
  16. Szemot/Exodus, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
    Zobacz w Google Scholar
  17. Scholem Gershom, Origins of the Kabbalah, trans. Allan Arkush, The Jewish Publication Society, Princeton University Press, Princeton 1990.
    Zobacz w Google Scholar
  18. Megilot/Ekklesiastes, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1904.
    Zobacz w Google Scholar
  19. Dwarim/Deuteronomium, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
    Zobacz w Google Scholar
  20. Miszlej/Przypowieści Salomona, przeł. Izaak Cylkow, Wydawnictwo Austeria, Kraków — Budapeszt 2009.
    Zobacz w Google Scholar
  21. SeferJob/Księga Hioba, przeł. Izaak Cylkow, Wydawnictwo Austeria, Kraków — Budapeszt 2008.
    Zobacz w Google Scholar
  22. Kordowero Mosze, Pardes Rimmonim.
    Zobacz w Google Scholar
  23. Jechiel BAR-LEW, Pieśń duszy. Wprowadzenie do żydowskiego mistycyzmu, przeł. Joanna Białek i Sacha Pecaric, Stowarzyszenie PARDES, Kraków 2006.
    Zobacz w Google Scholar
  24. Roland GOETSCHEL, Kabała, przeł. Regina Gromacka, AGADE, Warszawa 1994.
    Zobacz w Google Scholar