Tom 11 (2014)
Artykuły

Nathana Aviezera interpretacja kabały i próba konkordyzmu: o (nie)współmierności dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun i dziesięciu sefirot kabały

PDF
  • Dorota Brylla

Opublikowane 21.05.2021 — zaktualizowane 24.02.2023

Wersje

Słowa kluczowe

  • Nathan Aviezer,
  • Sefer Jecira,
  • Sefer ha-Bahir,
  • sefirot,
  • kabała,
  • Izaak Luria,
  • szewirat ha-kelim,
  • kosmogonia,
  • wymiary przestrzenne,
  • teoria strun,
  • konkordyzm,
  • nauka,
  • religia
    • ...More
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Brylla , Dorota. “Nathana Aviezera Interpretacja kabały I próba Konkordyzmu: O (nie)współmierności dziesięciu wymiarów Przestrzennych Teorii Strun I dziesięciu Sefirot kabały”. 2021. Filozoficzne Aspekty Genezy , vol. 11, Feb. 2023, pp. 261-76, https://doi.org/10.53763/fag.2014.11.107.

Abstrakt

W artykule niniejszym twierdzę, że idea współmierności, czy też odpowiedniości, dziesięciu wymiarów przestrzennych teorii strun z dziesięcioma sefirot kabały zaproponowana przez Nathana Aviezera w jego artykule "Kabała, nauka i stworzenie Wszechświata" nie posiada podstaw w samych naukach kabalistycznych. Wydaje się, że pomysł Aviezera (posiłkującego się na kabałą luriańską), by utożsamić trzy górne sefirot z trzema zwykłymi wymiarami — wymiarami przez nas doświadczanymi (góra-dół, wschód-zachód, północ-południe) — a siedem dolnych sefirot z siedmioma wymiarami przestrzennymi, które — zgodnie z teorią strun — zwinęły się w procesie stworzenia, w rezultacie czego nie są przez nas postrzegane, jest odwróceniem doktryny kabalistycznej. Kabała utrzymuje bowiem, że trzy górne sefirot są transcendentne, ukryte i niepoznawalne, podczas gdy to w istocie siedem niższych sefirot jest poznawalnych i dostępnych ludzkiemu doświadczeniu.

PDF

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

  1. Aviezer Nathan, „Kabała, nauka i stworzenie Wszechświata”, przeł. Dorota Brylla, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 243-259, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2014.t.11/art.11.pdf (24.06.2015).
  2. Krawczyk Michał, „Nowe perspektywy dla spekulatywnego mistycyzmu. O koncepcji fenomenu przesyconego Jeana-Luca Mariona”, Ogrody Nauk i Sztuk 2012, nr 2, s. 21-29.
  3. Aviezer Nathan, In the Beginning: Biblical Creation and Science, KTAV Publishing House, Inc., Hoboken, New Jersey 1990.
  4. Aviezer Nathan, Fossils and Faith: Understanding Torah and Science, KTAV Publishing House, Inc., Hoboken, New Jersey 2001.
  5. Piotrowski Robert, „Tora i nauka według Aviezera”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 278 [277-282], http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2012.t.9/art.11.pdf (18.01.2015).
  6. Cherry Shai, „Crisis Management via Biblical Interpretation: Fundamentalism, Modern Orthodoxy, and Genesis”, w: Geoffrey Cantor et al. (eds.), Jewish Tradition and the Challenge of Darwinism, The University of Chicago Press, Chicago 2006, s. 166-187.
  7. Jecira Sefer, czyli Księga Stworzenia (wydanie dwujęzyczne), tłum., op. i kom. Wojciech Brojer, Jan Doktór, Bohdan Kos, TIKKUN, Warszawa 1995.
  8. Scholem Gershom, Kabbalah, Keter Publishing House, Jerusalem 1974.
  9. Gordon Kerry, „Worlds Within Worlds: Kabbalah and the New Scientific Paradigm”, Zygon 2002, vol. 37, no. 4, s. 963-983.
  10. The Bahir: Illumination, trans. Aryeh Kaplan, Weiser Books, York Beach, Maine 1990.
  11. Sefer Tehilim/Księga Psalmów, przeł. Izaak Cylkow, Warszawa 1884.
  12. Pick Bernhard, The Cabala: Its Influence on Judaism and Christianity, The Open Court Publishing Company, Chicago — London 1913.
  13. Franck Adolph, The Kabbalah or The Religious Philosophy of the Hebrews, trans. Isaac Sossnitz, The Kabbalah Publishing Company, New York 1926.
  14. Schaya Leo, The Universal Meaning of the Kabbalah, trans. Nancy Pearson, Penguin Books, Baltimore, Maryland 1973.
  15. Bemidbar/Numeri, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
  16. Szemot/Exodus, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
  17. Scholem Gershom, Origins of the Kabbalah, trans. Allan Arkush, The Jewish Publication Society, Princeton University Press, Princeton 1990.
  18. Megilot/Ekklesiastes, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1904.
  19. Dwarim/Deuteronomium, przeł. Izaak Cylkow, Kraków 1895.
  20. Miszlej/Przypowieści Salomona, przeł. Izaak Cylkow, Wydawnictwo Austeria, Kraków — Budapeszt 2009.
  21. SeferJob/Księga Hioba, przeł. Izaak Cylkow, Wydawnictwo Austeria, Kraków — Budapeszt 2008.
  22. Kordowero Mosze, Pardes Rimmonim.
  23. Jechiel BAR-LEW, Pieśń duszy. Wprowadzenie do żydowskiego mistycyzmu, przeł. Joanna Białek i Sacha Pecaric, Stowarzyszenie PARDES, Kraków 2006.
  24. Roland GOETSCHEL, Kabała, przeł. Regina Gromacka, AGADE, Warszawa 1994.